Σχόλιο - Εγγραφή μέλους σε δασικό συνεταιρισμό

Η νομοθεσία για τους δασικούς συνεταιρισμούς έχει διαχωρισθεί από εκείνη των αγροτικών συνεταιρισμών. Ο νόμος 4423/2016 έχει ακολουθήσει τα βήματα του νόμου 2810/2000 και είναι ασυγκρίτως  πληρέστερος και συνεπέστερος προς τις διεθνείς Αρχές του Συνεργατισμού από τους νόμους 4015/2011 και 4384/2016.

Δύο επισημάνσεις νομίζουμε ότι πρέπει να γίνουν στο νόμο αυτόν. Η πρώτη αναφέρεται στην εγγραφή μελών σε δασικό συνεταιρισμό εργασίας (ΔΑ.Σ.Ε.). Για το θέμα αυτό, το Άρθρο 5 αναφέρει:

1.      Μέλη ΔΑ.Σ.Ε. μπορεί να γίνουν μόνο φυσικά πρόσωπα τα οποία έχουν πλήρη ικανότητα για δικαιοπραξία και έχουν αποκτήσει την ιδιότητα του δασεργάτη σύμφωνα με την παράγραφο 2, η δε μόνιμη κατοικία τους βρίσκεται εντός της περιφέρειας του ΔΑ.Σ.Ε., όπως ορίζεται από το οικείο καταστατικό. Ως δασεργάτης νοείται το φυσικό πρόσωπο που δραστηριοποιείται αυτοπροσώπως στις δασικές εργασίες του άρθρου 1.

2.      Για τις ανάγκες του παρόντος νόμου η ιδιότητα του δασεργάτη: α) Για τα φυσικά πρόσωπα που ήδη απασχολούνται στις δασικές εργασίες (υφιστάμενοι δασεργάτες που επιθυμούν να γίνουν μέλη ΔΑ.Σ.Ε.) αποδεικνύεται από τα σχετικά με τις δασικές εργασίες ένσημα του ΙΚΑ και βεβαιώνεται από επιτροπή που συστήνεται για το σκοπό αυτόν στην οικεία Διεύθυνση Δασών του Νομού. β) Για τα φυσικά πρόσωπα που δεν έχουν απασχοληθεί σε δασικές εργασίες (νεοεισερχόμενοι δασεργάτες οι οποίοι επιθυμούν να γίνουν μέλη ΔΑ.Σ.Ε.) αποκτάται μετά από θεωρητική εκπαίδευση στη Διεύθυνση Δασών και πρακτική με ευθύνη δασικού συνεταιρισμού εργασίας -σε εκπλήρωση σχετικής υποχρέωσής του- στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται η μόνιμη κατοικία του υποψηφίου. Βεβαιώνεται ομοίως από την επιτροπή της περίπτωσης α΄ της παραγράφου 2. Οι εκπαιδευόμενοι γίνονται δόκιμα μέλη του συνεταιρισμού που τους εκπαιδεύει κατά το χρόνο εκπαίδευσής τους και μετά την ολοκλήρωση αυτής με την απόκτηση

της ιδιότητας του δασεργάτη γίνονται τακτικά μέλη του συνεταιρισμού εφόσον το επιθυμούν.

Το άρθρο 7 αναφέρεται στην απόκτηση της ιδιότητας μέλους

1. Τα ιδρυτικά μέλη αποκτούν την ιδιότητα του τακτικού μέλους του ΔΑ.Σ.Ε. από την καταχώριση του Καταστατικού σύμφωνα με το άρθρο 3 και υποχρεούνται να καταβάλλουν χωρίς καθυστέρηση τη συνεταιριστική τους μερίδα όπως ορίζει το άρθρο 11.

2. Η εγγραφή νέων μελών είναι υποχρεωτική εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις του νόμου και του καταστατικού και τηρείται η σχετική διαδικασία. Η αίτηση για την εγγραφή μέλους υποβάλλεται στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΔΑ.Σ.Ε..

3. Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφασίζει αιτιολογημένα για την αποδοχή ή όχι της αίτησης εγγραφής φυσικού προσώπου ως μέλους του συνεταιρισμού, εντός προθεσμίας που ορίζεται στο Καταστατικό.

4. Αν η αίτηση απορριφθεί ή αν το Διοικητικό Συμβούλιο δεν αποφασίσει εντός της παραπάνω προθεσμίας, ο ενδιαφερόμενος μπορεί να προσφύγει εγγράφως στην πρώτη τακτική ή έκτακτη γενική συνέλευση, η οποία αποφασίζει οριστικά.

5. Αν η Γενική Συνέλευση απορρίψει την αίτηση εγγραφής, ο ενδιαφερόμενος δικαιούται να προσφύγει στο αρμόδιο Μονομελές Πρωτοδικείο μέσα σε τριάντα (30) μέρες από την κοινοποίηση της απορριπτικής απόφασης. Η ίδια διαδικασία εφαρμόζεται αν η Γενική Συνέλευση αρνηθεί να αποφασίσει. Η προθεσμία για την άσκηση της προσφυγής αρχίζει από τη λήξη των εργασιών της συνέλευσης.

Είναι προφανές ότι εφόσον κάποιος ενδιαφερόμενος να γίνει μέλος του συνεταιρισμού αλλά δεν έχει την ιδιότητα του δασεργάτη και ακολουθήσει τη διαδικασία που προβλέπεται στην παρ.2 του άρθρου 5, σημείο β, σύμφωνα με το άρθρο 7, παρ. 2, θα πρέπει υποχρεωτικά να γίνει μέλος του συνεταιρισμού. Αν το διοικητικό συμβούλιο και η γενική συνέλευση απορρίψουν την αίτηση και προσφύγει στο Μονομελές Πρωτοδικείο, το δικαστήριο αυτό θα διατάξει την εγγραφή του, εφόσον διαθέτει τις προϋποθέσεις του νόμου και του καταστατικού.

Από τις διατυπώσεις του νόμου προκύπτει ότι για να αρνηθεί ένας συνεταιρισμός την εγγραφή νέου μέλους σε δασικό συνεταιρισμό εργασίας θα πρέπει το καταστατικό να περιλαμβάνει σχετική διάταξη.

Στην πράξη υπάρχουν περιπτώσεις όπου η προσθήκη νέων μελών θέτει σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα του συνεταιρισμού, όπως π.χ. όταν το έργο με το οποίο θα ασχοληθεί είναι περιορισμένο και δεν μπορεί να διευρυνθεί. Τότε η προσθήκη νέων μελών μειώνει το εισόδημα από την εργασία των υφιστάμενων μελών, ιδίως όταν προστεθούν αρκετά νέα μέλη. Κριτήριο, συνεπώς είναι η βιωσιμότητα του συνεταιρισμού, την οποία πρέπει να λαμβάνει υπόψη και το καταστατικό και το δικαστήριο.

Επιπροσθέτως, επισημαίνεται ότι, συνήθως, οι καινοτόμοι αναλαμβάνουν την πρωτοβουλία και το ρίσκο ίδρυσης συνεταιρισμού και όταν επιτύχουν, τότε οι αρχικά αδρανείς κινητοποιούνται για να συμμετάσχουν

Η δεύτερη επισήμανση αναφέρεται στη χρησιμοποίηση του υπολοίπου του ενεργητικού, που απομένει μετά την κάλυψη των απαιτήσεων των τρίτων και την απόδοση των συνεταιριστικών μερίδων. Το άρθρο 35, παρ. 5, τελευταίο εδάφιο ορίζει ότι το υπόλοιπο του ενεργητικού διανέμεται στα μέλη.

Αυτή η διάταξη είναι δόκιμη μόνο όταν η εκκαθάριση γίνεται με δικαιούχους τα ιδρυτικά και υφιστάμενα μέλη, διότι τότε τα ίδια αυτά άτομα συνέβαλαν στη δημιουργία του πλεονάζοντος ενεργητικού. Όταν για τον συνεταιρισμό έχουν εργασθεί και άλλοι που αποχώρησαν ή απεβίωσαν, ορθή συνεταιριστικά επιλογή είναι να διατίθεται το υπόλοιπο για συνεταιριστικούς ή κοινωνικούς σκοπούς.

Παπαγεωργίου Κ.