Κυριακή 1 Οκτωβρίου 2017

Σημείωμα του Συντονιστή έκδοσης

Με την ευκαιρία της ψήφισης του νόμου 4430/2016 για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία, προκλήθηκε πολλή συζήτηση για το περιεχόμενο και για τις διάφορες κατηγορίες των φορέων της , η οποία δεν έχει ακόμη αποκρυσταλλωθεί. Όσο ο χώρος διευρύνεται, τόσο η διερεύνηση του αντικτύπου των δραστηριοτήτων των φορέων της Κοινωνικής Οικονομίας θα είναι αναγκαία, για να μπορεί να δικαιολογεί την παρουσία της στο κοινωνικό σύνολο και να επιζητεί την υποστήριξή του. Αυτόν το σκοπό εξυπηρετεί το πρώτο από τα επιστημονικά θέματα του παρόντος τεύχους, που έχει τίτλο «Μέτρηση του Κοινωνικού Αντικτύπου των Κοινωνικών Επιχειρήσεων». Οι κοινωνικές επιχειρήσεις έχουν ανάγκη οικονομικής στήριξης για να μπορέσουν να συνεχίσουν να προσφέρουν κοινωνικές επιχειρήσεις. Όμως, όσοι είναι διατεθειμένοι να προσφέρουν οικονομική στήριξη θέλουν να είναι βέβαιοι ότι η υποστήριξή τους έχει μετρήσιμα αποτελέσματα. Με τη χρήση παραδειγμάτων, η μελέτη αυτή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του ΟΟΣΑ, επιχειρεί να προσεγγίσει τη μέτρηση του κοινωνικού αντικτύπου με διάφορες μεθόδους.
Το δεύτερο επιστημονικό θέμα αναφέρεται στην ανάγκη ύπαρξης ενός συνεταιριστικού νόμου και προέρχεται από την Επιτροπή Συνεταιριστικής Νομοθεσίας της Διεθνούς Συνεταιριστικής Συμμαχίας. Πρόκειται για ένα συνοπτικό και περιεκτικό κείμενο, που με νομικά και πολιτικά επιχειρήματα λειτουργεί ως καθοδηγητικό για τους συνεταιρισμούς και την Πολιτεία, η οποία δεσμεύεται από τη Σύσταση 193/2002 του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας, παρά το γεγονός ότι οι νομοθέτες αγνοούν τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η χώρα μας ή τις «αγνοούν».
Στα Αξιόλογα κείμενα προτάσσεται το σεμινάριο που οργανώθηκε από το Δίκτυο ΚΑΠΑ (Δίκτυο Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Περιφερειακής Ανάπτυξης στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών στις 23 Σεπτεμβρίου, με θέμα «Συνεταιρισμοί και Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο».1 Σκοπός του σεμιναρίου ήταν κυρίως το ξεκαθάρισμα των εννοιών που χρησιμοποιούνται στην Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία, όπου επικρατεί σύγχυση. Οι πιο κατάλληλοι εκπρόσωποι των ειδικών φορέων ήταν εισηγητές στο σεμινάριο και με τα σημειώματα που παρατίθενται βοηθούν στη διασαφήνιση των εννοιών και στην υποβοήθηση της κατάρτισης σαφούς νομοθεσίας.2
Συγγενής αλλά χωρίς κατ’ ανάγκη να διαπνέεται από τις αρχές της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας είναι η αποκαλούμενη «Συνεργατική Οικονομία». Στο θέμα της συνεργατικής οικονομίας αφιερώνονται τα δύο επόμενα κείμενα. Πρόκειται για την Ανακοίνωση της Επιτροπής για το Θέμα αυτό και τη «Γνωμάτευση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής», η οποία σχολιάζει την Ανακοίνωση της Επιτροπής. Η «Ατζέντα για μια συνεργατική Οικονομία» αναφέρεται στις συνεργατικές πλατφόρμες της ψηφιακής οικονομίας αλλά και όσες δεν υπάγονται στην ψηφιακή οικονομία, που διευκολύνουν την επαφή μεταξύ παρόχων και χρηστών και οι οποίες αναπτύσσονται με γρήγορους ρυθμούς, δημιουργώντας ταυτόχρονα σημαντικά νομικά, διοικητικά, φορολογικά κλπ. που πρέπει να χειριστεί η Πολιτεία.
Στην κατηγορία των νομικών θεμάτων περιλαμβάνονται δύο εργασίες της Δικηγόρου και μέλους του Δ.Σ. του ΙΣΕΜ κας Α. Μητροπούλου. Με την πρώτη στηλιτεύει την επιχειρούμενη νομοθετική παρέμβαση, με την οποία επιδιώκεται απαλλοτρίωση συνεταιριστικής περιουσίας στην περίπτωση εκκαθάρισης συνεταιριστικών οργανώσεων. Ενώ όχι μόνο παραδοσιακά αλλά και από τη νομοθεσία προβλέπεται /ότι το υπόλοιπο του ενεργητικού θα διατίθεται για άλλους συνεταιριστικούς σκοπούς ή κοινωνικούς σκοπούς που αποφασίζουν τα μέλη, με την παρέμβαση επιδιώκεται η μεταβίβαση σε κρατικό οργανισμό, ο οποίος θα αποφασίζει για την τύχη του. Η επόμενη εργασία αποτελεί ένα Γνωμοδοτικό Σημείωμα για τα δικαιώματα του μέλους που αποχωρεί από τον συνεταιρισμό.
Το «μήνυμα από το παρελθόν» αναφέρεται στη συμβουλή μιας βιομηχανίας λιπασμάτων στο παρελθόν που συμβούλευε τους γεωργούς προφητικά: «Κρατήστε τους Συνεταιρισμούς σας μακρυά από κάθε επιρροή και κάθε δουλεία. Μην τους κάνετε όργανα κανενός …». Δυστυχώς η φωνή αυτή δεν έφθασε μέχρι σήμερα…
Το σχόλιο «Άλλα υπογράφουμε και άλλα νομοθετούμε» αναφέρεται σε κάποιες κραυγαλέες αντιφάσεις και προχειρότητες, ιδιαίτερα της τελευταίας νομοθεσίας για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς.
Μήπως έχουμε πολλές απαιτήσεις;
Ο Συνεταιρισμός Αγελαδοτρόφων Ανατολικής Πελοποννήσου προβάλλεται στην κατηγορία Συνεταιριστικές Οργανώσεις, ως ένα αξιόλογο παράδειγμα υγιούς επιχειρηματικότητας. Πρόκειται για ένα κείμενο του Δημοσιογράφου Χρήστου Διαμαντόπουλου με τίτλο «Σηκώνει ανάστημα» ο Μοριάς με το γάλα του», που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό “Agricola της Καθημερινής, Ιουλίου – Αυγούστου 2017.


1 Εκ μέρους του Δικτύου ΚΑΠΑ οργανωτής ήταν ο Λουκάς Μπρέχας. Συντονιστής της εκδήλωσης ήταν ο Δρ Γεώργιος Αλεξόπουλος του Γεωπονικού Πανεπιστημίου.


2 Οι εκπρόσωποι διεθνών φορέων ήταν:
-κ.. Vic Van Vuuren, Διευθυντής του Τμήματος Επιχειρήσεων της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO), Πρόεδρος Ειδικής Ομάδας του ΟΗΕ για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία (UNTFSSE), Πρόεδρος της Επιτροπής για την Προώθηση και Προαγωγή των Συνεταιρισμών (COPAC).-κ. Victor Meseguer, Διευθυντής της Κοινωνικής Οικονομίας Ευρώπης (SSE)-κα. Stefania Marcone, Αντιπρόεδρος των Συνεταιρισμών Ευρώπης-κ. Bruno Roelants, Γενικός Γραμματέας της Διεθνούς Οργάνωσης Συνεταιρισμών Βιομηχανίας, Βιοτεχνίας και Υπηρεσιών (CICOPA).

➤ Οι εκπρόσωποι ελληνικών οργανώσεων ήταν:
-κ. Λουκάς Μπρέχας Μέλος του Δικτύου Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Περιφερειακής Ανάπτυξης-κ. Παναγιώτης Τουρναβίτης Εκπρόσωπος του Δ.Σ. της Ένωσης Συνεταιριστικών Τραπεζών Ελλάδας -κ. Παύλος Σατολιάς Πρόεδρος της Πανελλήνιας Οργάνωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών -κ. Σταύρος Μπελώνης Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συνεταιρισμών Φαρμακοποιών-κ. Σωτήρης Κουπίδης Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Κοινωνικών Συνεταιρισμών Περιορισμένης Ευθύνης (Π.Ο.Κοι.Σ.Π.Ε.)-κ. Νίκος Χρυσόγελος Μέλος του Forum Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας-κ. Σπινθάκης Ευάγγελος Πρόεδρος και κ. Στέλιος Κατωμέρης μέλος Δ.Σ. της Πανελλήνιας Σύμπραξης Κοινωνικής Οικονομίας