Σημείωμα του Συντονιστή Έκδοσης

    Σε μια περίοδο μεγάλης κρίσης, όπως αυτή που διέρχεται η χώρα μας, η αναζήτηση διεξόδων, ιδίως σε θέματα απασχόλησης και εξασφάλισης στοιχειώδους εισοδήματος, απασχολεί το σύνολο της κοινωνίας. Όπως έχει διδάξει η ιστορία, μια αποτελεσματική διέξοδος ήταν στο παρελθόν η συνεργασία μεταξύ των ενδιαφερομένων για την από κοινού εξεύρεση λύσης. Η συνεργασία αυτή με τη μορφή του συνεταιρισμού, έχει αποδειχθεί αποτελεσματική.

    Η διεθνής κοινότητα ασχολείται έντονα με την αναζήτηση τρόπων ισχυροποίησης του συνεταιριστικού μοντέλου και σε αυτό αναφέρεται η επιστημονική εργασία της Ολυμπίας Κλήμη – Καμινάρη, που παρουσίασε στο συνέδριο της Διεθνούς Συνεταιριστικής Ένωσης στο Παρίσι στις 27-30 Μαΐου 2015, που είχε ως κεντρικό γενικό θέμα «Το μέλλον του συνεταιριστικού μοντέλου: δημιουργικότητα, καινοτομία και έρευνα». Η εργασία της κας Καμινάρη που φιλοξενείται στις «Επιστημονικές Εργασίες» του παρόντος τεύχους, έχει τίτλο «Στοχασμοί για το συνεταιριστικό μοντέλο στην εποχή της παγκοσμιοποίησης». Κύριες κατευθύνσεις της εργασίας αυτής είναι η αλληλεγγύη και ενότητα στους συνεταιρισμούς σε συνάρτηση με τον κανόνα της μιας ψήφου κατά μέλος, ο τρόπος φορολογίας των συνεταιρισμών και ο ρόλος των υπερεθνικών συνεταιριστικών οργάνων.

    Για να διευκολυνθεί ο νεοεισαγόμενος στα θέματα των συνεταιρισμών αναγνώστης να παρακολουθήσει τους προβληματισμούς της ανωτέρω μελέτης, έχει περιληφθεί ως πρώτο στα «Αξιόλογα Κείμενα» η συνοπτική διατύπωση των Διεθνών Συνεταιριστικών Αρχών, όπως ισχύουν από το Συνέδριο του Μάντσεστερ το 1995.

Στο ίδιο πνεύμα κινούνται και τα υπόλοιπα «Αξιόλογα Κείμενα» που έχουν επιλεγεί για το τεύχος αυτό:

• Το «Συνεταιριστικό Μανιφέστο» είχε διατυπωθεί από την περιφερειακή οργάνωση «Συνεταιρισμοί Ευρώπης» της Διεθνούς Συνεταιριστικής Ένωσης ICA) πριν από τις Ευρωεκλογές του 2014, για να γνωστοποιήσει στους υποψήφιους Ευρωβουλευτές τις δυνατότητες και τις ιδιαιτερότητες του συνεταιριστικού θεσμού και να προετοιμάσει το έδαφος για συνεργασία, με σκοπό την προώθηση του θεσμού στην Ευρώπη.
• Οι «Κατευθυντήριες Γραμμές των Ηνωμένων Εθνών, που στοχεύουν στη δημιουργία υποστηρικτικού περιβάλλοντος για την ανάπτυξη των συνεταιρισμών», αποτελεί ένα σοβαρό έρεισμα για την υποστήριξη του συνεταιριστικού θεσμού, μαζί με τη Σύσταση 193 του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας (βλ. τεύχος 3) της οποίας το περιεχόμενο (που περιλαμβάνει και αυτούσιες τις συνεταιριστικές αρχές) είναι δεσμευτικό για τις Κυβερνήσεις που την έχουν προσυπογράψει, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Να σημειωθεί ότι η Ελλάδα, με το νόμο 4015/2011 έχει παραβιάσει πολλαπλώς τόσο τις κατευθυντήριες Γραμμές του ΟΗΕ όσο και τη Σύσταση 193 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας.
• Το «Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τη συμβολή των συνεταιρισμών στην υπέρβαση της κρίσης», συνδέεται στενά με τα προηγούμενα, καθόσον αναφέρεται σε χρησιμοποίηση του συνεταιριστικού θεσμού για αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων της κρίσης, υποδεικνύει στην Επιτροπή της Ε.Ε. να ιδρύσει ειδική μονάδα αρμόδια για τους συνεταιρισμούς και γενικότερα για φορείς Κοινωνικής Οικονομίας, υποδεικνύει στις κυβερνήσεις να προωθήσουν τη συνεταιριστική εκπαίδευση στα πανεπιστήμια και στις σχολές διαχείρισης επιχειρήσεων και να λάβουν υπόψη τα ειδικά χαρακτηριστικά των συνεταιριστικών τραπεζών, καθώς και πλήθος άλλων υποδείξεων που έχει αναδείξει η πράξη.

Στο τμήμα «Συνεταιριστικές Οργανώσεις» του περιοδικού φιλοξενείται ο συνεταιρισμός ΘΕΣΓΑΛΑ, με μια συνέντευξη του Προέδρου του Βασίλη Βακάλη στη δημοσιογράφο Κατερίνα Μπακογιάννη στο περιοδικό «Κ» της εφημερίδας Καθημερινή και ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Βελβεντού, με στοιχεία που αντλήθηκαν από το διαδίκτυο.

Τα ενυπόγραφα σχόλια αναφέρονται σε θέματα επικαιρότητας που παρουσιάζουν συνεταιριστικό ενδιαφέρον.

Στο τμήμα «Νομοθεσία» φιλοξενούνται κωδικοποιημένοι (σε ανεπίσημη κωδικοποίηση της 31.12.2014), οι νόμοι για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς 2810/2000 και 4015/2011. Η πληθώρα τροποποιήσεων έχει καταστήσει αυτούς τους νόμους δύσχρηστους σε βαθμό απερίγραπτο. Με την ανεπίσημη κωδικοποίηση, το περιοδικό στοχεύει στην πρακτική εξυπηρέτηση ιδίως των μη νομομαθών.

Τέλος, στα νέα βιβλία περιλαμβάνεται πρώτο ένα «παλαιό» βιβλίο, από τα βιβλία που δεν παλαιώνουν ποτέ. Πρόκειται για το «Επανεφεύρεση των Συνεταιρισμών» του Edgar Parnell, το οποίο σε πρώτη φάση είχε εκδοθεί στα ελληνικά από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο (Εκδόσεις Στοχαστής). Με άδεια του συγγραφέα, ύστερα από μεσολάβηση του ΙΣΕΜ και ανάληψη του έργου από το Δίκτυο ΚΑΠΑ (Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Περιφερειακής Ανάπτυξης), το βιβλίο αυτό έχει αναρτηθεί στο διαδίκτυο ( www.diktio-kapa.dos.gr ), ώστε να είναι διαθέσιμο σε κάθε ενδιαφερόμενο. Το βιογραφικό σημείωμα του Έντγκαρ Πάρνελ δημοσιεύεται εδώ, για να φανεί ο πλούτος των εμπειριών του συγγραφέα από την παγκόσμια συνεταιριστική κίνηση, που αναδύεται από τις σελίδες του πολύτιμου βιβλίου.

Στα νέα βιβλία προβάλλεται επίσης η έκδοση του ΙΣΕΜ των τόμων 7 και 8 του κλασικού έργου του Αρ. Ν. Κλήμη «Οι Συνεταιρισμοί στην Ελλάδα», με συγγραφείς τους Κ. Παπαγεωργίου και Ολυμπία Κλήμη – Καμινάρη. Στους τόμους αυτούς παρουσιάζονται οι εξελίξεις των περιόδων 1977-81 και 1982-93, περιόδων με γεγονότα καθοριστικής σημασίας για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς.