Σημείωμα του Συντονιστή έκδοσης

Μια μελέτη για τις Γεωργικές Διεπαγγελματικές Οργανώσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί το πρώτο θέμα στην ενότητα των επιστημονικών εργασιών του παρόντος τεύχους. Ο Κοινοτικός θεσμός των Γεωργικών Διεπαγγελματικών Οργανώσεων (ΔΟ) έχει αποτελέσει μέρος της πολιτικής της Ε.Ε. , για την ενθάρρυνση όλων των φορέων που εμπλέκονται στην παραγωγή, την μεταποίηση και την εμπορία των γεωργικών προϊόντων, προς όφελος όλων και της τελικής ανταγωνιστικότητας των προϊόντων. Η μελέτη, που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Ε.Ε. περιλαμβάνει την πολιτική της Ε.Ε. και τις εθνικές νομοθεσίες των χωρών στις οποίες υπάρχουν, παρουσιάζει τις υφιστάμενες ΔΟ και τη λειτουργία τους και καταλήγει με τα οφέλη που απορρέουν από τη λειτουργία τους. Εκτιμάται ότι με τις πληροφορίες αυτές θα δραστηριοποιηθούν περαιτέρω οι λίγες ΔΟ που υπάρχουν στην Ελλάδα και θα δημιουργηθούν περισσότερες, ώστε να αποτελέσουν ένα ακόμη έρεισμα της εξασθενημένης ελληνικής γεωργίας.

Δεύτερο θέμα αποτελεί η μελέτη του Δρ Φ. Βακάκη για το ‘εν υπνώσει’ μεγάλο δυνητικό παραγωγικό δυναμικό της ελληνικής γεωργίας. Στη μελέτη αυτή, που παρουσιάστηκε με την ευκαιρία της ανακήρυξης του κ. Φ. Βακάκη ως Επίτιμου Μέλους της Ελληνικής Γεωργικής Ακαδημίας, αναδεικνύεται η δυνατότητα του πολύπειρου μελετητή να προσφέρει γόνιμες σκέψεις για την ανασυγκρότηση της ελληνικής γεωργίας. Μεταξύ πολλών άλλων, δεν παραλείπει να τονίζει ότι η επιδίωξη αντιμετώπισης των προβλημάτων της γεωργίας εκ μέρους της Πολιτείας αποτελεί παρέμβαση Δημοσίου Συμφέροντος.

Η εργασία των Α. Κοντογεώργου και Σ. Παππά εξετάζει μια ενδιαφέρουσα πτυχή της ζήτησης των συνεταιριστικών προϊόντων χρησιμοποιώντας τη μέθοδο ανάλυσης παραγόντων σε δείγμα κατοίκων της Δυτικής Ελλάδας. Από τα ενδεικτικά αποτελέσματα προκύπτει ότι οι καταναλωτές θεωρούν τα συνεταιριστικά τρόφιμα ποιοτικά ασφαλή , ότι παρουσιάζουν άριστη σχέση τιμής και αξίας και ακόμη ότι αγοράζοντας συνεταιριστικά προϊόντα ενισχύουν την τοπική οικονομία.

Με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας των Συνεταιρισμών την 1^η Ιουλίου 2017, η Διεθνής Συνεταιριστική Ένωση σε μήνυμά της τονίζει ότι «οι συνεταιρισμοί διασφαλίζουν ότι κανείς δεν μένει εκτός», με την έννοια ότι στον συνεταιρισμό όλα τα μέλη συμβάλλουν στη δημιουργία πλούτου και μετέχουν ισότιμα στη διανομή του. Επιπλέον, βάσει της 7^ης αρχής, και ολόκληρος ο περίγυρος επωφελείται από τη δράση των συνεταιρισμών, οι οποίοι λειτουργούν ως αντίδοτο στη διεύρυνση της ανισοκατανομής του πλούτου που συνεπάγεται η παγκοσμιοποίηση.

Ο Χρ. Καρατζάς σχολιάζει την Υπουργική Απόφαση 397/18235, για τη Διαδικασία αναγνώρισης των Οργανώσεων Παραγωγών, των Ομάδων Παραγωγών και των ενώσεων τους, επισημαίνοντας αδύνατα σημεία και ατέλειες που χρήζουν περαιτέρω επεξεργασίας, ώστε να διευκολυνθεί η δημιουργία τέτοιων οργανώσεων στη χώρα μας..

Ο Πρόδρομος Καλαϊτζής, πρώην Σύμβουλος Πολιτικής της COGECA, σε ένα κείμενό του με τίτλο «κατευθύνσεις ανασυγκρότησης και στρατηγικής ανάπτυξης για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς», εκθέτει τις σκέψεις του για μια επιστροφή των συνεταιρισμών στη δραστηριότητα και την πρόοδο, ύστερα από μια κατάρρευση που προηγήθηκε και ήταν άσχετη με τη γενικότερη κρίση της χώρας. Βέβαια, προβληματισμοί όπως αυτοί του κ. Καλαϊτζή είναι χρήσιμοι και θα πρέπει να υπάρξουν και άλλοι, αν και το γενικότερο κλίμα στους αγροτικούς συνεταιρισμούς δεν φαίνεται να πείθεται στο συνεταιριστικό μήνυμα «εν τη ενώσει η ισχύς». Και όταν οι πολλοί και μικροί δεν έχουν πεισθεί σε αυτό το μήνυμα, οι εκτός των συνεταιρισμών επωφελούνται και πανηγυρίζουν!

Στα θέματα νομοθεσίας, η Α.-Α. Μητροπούλου αναλύει το θέμα της μεταχείρισης των μελών εκ μέρους των συνεταιρισμών τους, στο θέμα των αιτήσεων για τη χορήγηση δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης. Συμπεραίνει ότι οι συνεταιριστικοί κανόνες επιβάλλουν στους συνεταιρισμούς την προσφορά της σχετικής υπηρεσίες στο κόστος και τη διαφοροποίηση της μεταχείρισης των μη μελών.

Ένα σχόλιο ακολουθεί, που αναφέρεται σε μια σοβαρή και πραγματικά αντισυνεταιριστική μεταχείριση εκ μέρους του νόμου 4384/2016, ο οποίος αντί να αποκαταστήσει τη δυνατότητα των συνεταιρισμών (που είχε καταργήσει ο προηγούμενος νόμος Σκανδαλίδη) να συνιστούν Ενώσεις και ανωτέρου βαθμού συνεταιριστικές οργανώσεις, συνιστά νέους κλαδικούς συνεταιρισμούς. Αναφέρεται επίσης στην επιδίωξη συμπλήρωσης του κενού που άφησε ο νόμος 4384/2016 (του κ. Αποστόλου), όσον αφορά την εθνική οργάνωση εκπροσώπησης των συνεταιρισμών με τη δημιουργία ομοσπονδιών και συνομοσπονδίας και στο κόστος που συνεπάγονται αυτοί οι συνεταιριστικοί πειραματισμοί.

Το επόμενο σχόλιο αναφέρεται στη διάσπαση της ενότητας των συνεταιρισμών σε εθνικό επίπεδο, που καταλήγει στην αποδυνάμωσή τους και στην παραγωγή αρνητικών αποτελεσμάτων, ανοίγοντας διάπλατα το χώρο (ηθελημένα ή όχι) για να επωφεληθούν εποφθαλμιούντες τρίτοι

Το τμήμα για τις συνεταιριστικές οργανώσεις, περιλαμβάνει κείμενο που αναφέρεται στους γερμανικούς αγροτικούς συνεταιρισμούς της περιοχής του νότιου Τιρόλου, οι οποίοι έχουν μεταμορφώσει την περιοχή τους με τη δράση τους. Ο αναγνώστης θα διαπιστώσει ότι οι συνθήκες που εξασφαλίστηκαν γι’ αυτούς τους συνεταιρισμούς δεν είχαν τίποτε κοινό με τις συνθήκες που οι κυβερνήσεις, τα πολιτικά κόμματα αλλά και ορισμένοι, συνεταιριστές, επιφυλάσσουν για τους ελληνικούς αγροτικούς συνεταιρισμούς.