Στις 31
Δεκεμβρίου 2014 συμπληρώθηκαν 100 χρόνια
από την ψήφιση του νόμου 602 «περί
συνεταιρισμών, από την Κυβέρνηση Ελ.
Βενιζέλου, με εισηγητή τον Υπουργό
Ανδρέα Μιχαλακόπουλο. Ο νόμος αυτός,
όπως έχει γενικά αναγνωρισθεί, ήταν
ένας πολύ καλός νόμος και αφορούσε τους
συνεταιρισμούς κάθε μορφής.
Ο
συνεταιριστικός θεσμός, εκτός από τους
πρωτοπόρους Γ. Γρηγοριάδη και Ν. Μιχόπουλο,
οι οποίοι ίδρυσαν τον πρώτο γεωργικό
συνεταιρισμό Αλμυρού το 1900 και τους
πρωτεργάτες ίδρυσης του αστικού
συνεταιρισμού Τεχνοεργατών Λαμίας τον
ίδιο χρόνο, ευαισθητοποίησε πολλές
προσωπικότητες της επιστήμης και της
πολιτικής, όπως ο Σ. Ιασεμίδης, ο Θ.
Τζωρτζάκης, ο Β. Σιμωνίδης, ο Δ.Θ. Πάνος,
ο Σπ. Χασιώτης, ο Δ. Καλιτσουνάκης, ο Αλ.
Παπαναστασίου, ο Αλ. Σβώλος, ο Αλ. Μυλωνάς,
ο Π. Καναγκίνης, ο Ντ. Μαλούχος, ο Χρυσός
Ευελπίδης, ο Αρ. Σίδερις, ο Π. Δεκάζος,
ο Δ. Σταφανίδης, ο Σπ. Αντωνιάδης, ο Χαρ.
Παπαχρίστος, ο Αλ. Μπαλτατζής, ο Ι.
Αφεντάκης, ο Β. Ιλαντζής, ο Α.Ν. Κλήμης,
ο Ν. Κολύμβας και πλειάδα άλλων που ίσως
έγιναν λιγότερο γνωστοί αλλά πρόσφεραν
σημαντικό έργο, σε περιόδους ειρήνης
και σε περιόδους πολέμου.
Οι
συνεταιρισμοί διαδραμάτισαν εξαιρετικό
ρόλο στη στήριξη της οικονομίας και
της κοινωνίας, ιδιαίτερα στον αγροτικό
χώρο. Δεν έλειψαν οι περίοδοι κάμψης
και κρίσεων, οι οποίες συνήθως έπονταν
περιόδων ακμής και οφείλονταν σε μέτρα
πολιτικής, αποτέλεσμα της επιρροής που
ασκούσαν στους πολιτικούς τα αντιτιθέμενα
συμφέροντα.
Παρά τις
ενδιάμεσες παραμορφώσεις του, ο νόμος
602 διατηρήθηκε μέχρι το 1979, ενώ είχε
γίνει δυσλειτουργικός ακριβώς λόγω των
παραμορφώσεων. Τότε, ύστερα από πολύχρονες
διαβουλεύσεις, ψηφίσθηκε χωριστός νόμος
για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς.
Ακολούθησαν χωριστοί νόμοι για τους
αστικούς συνεταιρισμούς και επίσης
χωριστοί νόμοι για άλλες κατηγορίες
συνεταιρισμών. Στο μεταξύ, με νομοθετικά
μέτρα, αλλοιώθηκε και η φύση του
συνεταιριστικού θεσμού, ο οποίος κατέστη
υποχείριο κομματικών εξαρτήσεων και
σκοπιμοτήτων, με κύρια επιδίωξη την
κομματική χειραγώγηση, ύστερα από
εκμαυλισμό των αγροτικών συνεταιρισμών
με παροχές σκοπιμότητας.
Αποτέλεσμα
αυτών των παρεμβάσεων ήταν η υπερχρέωση
των συνεταιρισμών, η οποία, παρά τις
λεγόμενες ρυθμίσεις, οδήγησαν στη
συντριβή κορυφαίων συνεταιριστικών
φορέων.
Μια
προσπάθεια επαναφοράς του συνεταιριστικού
θεσμού στον παγκοσμίως αποδεκτό δρόμο,
έγινε με τον νόμο 2810/2000, για να ακολουθήσει
το 2011 ένας ανεκδιήγητος νόμος, ο νόμος
4015/2011, ο οποίος δεν έχει όμοιό του σε
παγκόσμιο επίπεδο.
Έτσι,
με τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τον πρώτο
συνεταιριστικό νόμο, έχουμε να επιδείξουμε
απίστευτη οπισθοδρόμηση
και διαστροφή του συνεταιριστικού
θεσμού. Αποδεικνύουμε
έτσι ότι δεν μας φταίνε οι άλλοι για το
κατάντημα όχι μόνο του συνεταιριστικού
θεσμού αλλά και του γεωργικού τομέα,
που θα έπρεπε σε περίοδο κρίσης να
αποτελεί το μοχλό ανόρθωσης της
οικονομίας.
Αντί
πανηγυρισμού μιας επετείου, τελούμε
μνημόσυνο.
