ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ
ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΩΝ ΔΑΣΙΚΩΝ
ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΩΝ ΚΑΙ ΕΝΩΣΕΩΝ ΤΟΥΣ –ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΩΝ ΔΑΣΙΚΩΝ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΩΝ ΚΑΙ ΕΝΩΣΕΩΝ
ΤΟΥΣ
Α. 1. Οι αναγκαστικοί δασικοί συνεταιρισμοί,
ιδρύθηκαν με τον Α.Ν 1627/1939 «Περί
δασικών συνεταιρισμών». Σύμφωνα με το άρθρο 1 του Α.Ν 1627/1939 "περί
δασικών Συνεταιρισμών" διακρίνονται σε συνεταιρισμούς δασοκτημόνων και σε
συνεταιρισμούς εργασίας ή δασικών εργατών. Οι συνεταιρισμοί δασοκτημόνων έχουν
ως σκοπό την άσκηση της δασοπονίας και διακρίνονται: α) σε συνεταιρισμούς
ιδιοκτησίας ή περιορισμένης εκμεταλλεύσεως δασών, οσάκις πρόκειται περί εξ
αδιαιρέτου κυρίων ή νομέων του δάσους και β) σε συνεταιρισμούς πλήρους ή
περιορισμένης εκμεταλλεύσεως, οσάκις πρόκειται περί από κοινού συνεταιριστικής
εκμεταλλεύσεως δασοτεμαχίων που γειτονεύουν και ανήκουν ξεχωριστά σε κατ` ιδίαν
κυρίους ή νομείς. Σε εκτέλεση της, από το άρθρο 2 παρ. 7 του ως άνω νόμου,
παρεχόμενης ειδικής εξουσιοδοτήσεως εκδόθηκε το ΒΔ της 15/20 Ιουνίου 1940 "περί δασικών Συνεταιρισμών" και
καθορίστηκε ο τρόπος και η διαδικασία συστάσεως των ως άνω συνεταιρισμών,
ορίστηκε δε με το άρθρο 19 του ως άνω Β.Δ ότι , τα καταστατικά των δασικών
συνεταιρισμών πάσης φύσεως πρέπει να συντάσσονται σύμφωνα με τις διατάξεις του
ΑΝ 1627/1939 και το εν λόγω Β.Δ.
2. Ωστόσο
λειτουργούν στην χώρα και άλλες κατηγορίες αναγκαστικών πρωτοβαθμίων
συνεταιρισμών και ενώσεων αυτών (δευτεροβάθμιοι συνεταιρισμοί) στον αγροτικό
τομέα, οι οποίοι έχουν συσταθεί με ειδικό για κάθε κατηγορία νόμο, ο οποίος και
εφαρμόζεται σε αυτούς , συμπληρωματικά δε εφαρμόζεται η νομοθεσία που ισχύει
κάθε φορά για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς, στις διατάξεις του οποίου
παραπέμπουν είτε οι ειδικοί νόμοι είτε ο νόμος για τους αγροτικούς
συνεταιρισμούς.
Β.1.Με το άρθρο 73 του ν. 1541/1985 «Αγροτικές Συνεταιριστικές Οργανώσεις» ορίστηκε ότι, από τους λειτουργούντες κατά
την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού αναγκαστικούς συνεταιρισμούς, διατηρούνται
μόνο ορισμένες κατηγορίες εξ αυτών (οι
λοιπές καταργούνται) , στις οποίες κατηγορίες περιλαμβάνονται και οι
αναγκαστικοί δασικοί συνεταιρισμοί (πρωτοβάθμιοι) και οι ενώσεις τους
(δευτεροβάθμιοι) , που έχουν συσταθεί
και λειτουργούν σύμφωνα με τον α.ν1627/1939 και το Β.Δ 15/20 Ιουνίου 1940, ως
άνω. Οι αναγκαστικές αυτές συνεταιριστικές οργανώσεις ,που διατηρούνται
διέπονται και από τις ειδικές ,για κάθε
μια κατηγορία ,νομικές διατάξεις. Μέλη των συνεταιριστικών αυτών οργανώσεων
γίνονται όσοι έχουν τις προϋποθέσεις ,που προβλέπονται από τις ειδικές αυτές
διατάξεις .[1]
Περαιτέρω με
τον ν.1541/1985 (άρθρο 4) εισήχθησαν
ορισμένοι περιορισμοί , όσον αφορά στην περιφέρεια εντός της οποίας πρέπει να
λειτουργεί ένας αγροτικός συνεταιρισμός, η οποία ορίζεται από το καταστατικό
του , μέσα δε στην ίδια περιφέρεια δεν μπορεί να ιδρυθεί δεύτερος αγροτικός
συνεταιρισμός (γενικού σκοπού). Οι Ενώσεις συνεταιρισμών, που συνιστώνται από
πρωτοβάθμιους αγροτικούς συνεταιρισμούς, ιδρύονται μια σε κάθε νομό και μέλη
τους είναι οι αγροτικοί συνεταιρισμοί
του νομού. Οι περιορισμοί αυτοί δεν
ισχύουν για τους αναγκαστικούς συνεταιρισμούς, οι οποίοι συνεχίζουν αυτοτελώς
την λειτουργία τους έστω και αν μέσα στην περιφέρειά τους υφίσταται ελεύθερος
αγροτικός συνεταιρισμός. [2]
Τα ανωτέρω
ισχύουν και για τις Ενώσεις Αναγκαστικών Συνεταιρισμών. Οι ενώσεις αυτές
συνεχίζουν την λειτουργία τους έστω και αν στον ίδιο νομό υπάρχει ελεύθερη
ένωση αγροτικών συνεταιρισμών. Το
καταστατικό Ένωσης Αναγκαστικών Συνεταιρισμών, μπορεί να προβλέπει ότι μέλη της
μπορούν να γίνουν και ελεύθεροι αγροτικοί συνεταιρισμοί στην περιφέρειά τους
εφόσον μέσα σε αυτή δεν λειτουργεί ελεύθερη ένωση αγροτικών συνεταιρισμών.[3]
2. Ειδικότερα με το άρθρο 73 «Αναγκαστικές
Συνεταιριστικές Οργανώσεις» ορίστηκαν τα ακόλουθα:
«1. Από
τις υπάρχουσες αναγκαστικές
συνεταιριστικές οργανώσεις διατηρούνται μόνο οι συνεταιρισμοί
δασοκτημόνων (α. ν. 1627/1939 - ΦΕΚ 64),
οι ΤΟΕΒ, οι
οινοποιητικοί Σάμου (α. ν.
6085/1934 - ΦΕΚ 85), οι μαστίχης Χίου (α. ν. 1390/1939 - ΦΕΚ 364), ο
κροκοπαραγωγών (ν. δ. 818/1971
- ΦΕΚ 9), οι σύνδεσμοι κιτροπαραγωγών (ν. 4878/1931 - ΦΕΚ 54) και οι διαχειρίσεως ακινήτου συνιδιοκτησίας και
κοινής χαρτονομής (ν. δ. 11.7.1923 - ΦΕΚ 196Α).
Διατηρούνται επίσης και
οι υπάρχουσες ενώσεις
αυτών των συνεταιρισμών. …. 2. Οι υπόλοιπες αναγκαστικές συνεταιριστικές
οργανώσεις μπορούν μέσα σε έντεκα (11
) μήνες από
την έναρξη ισχύος
αυτού του νόμου να μετατραπούν σε
ελεύθερους συνεταιρισμούς, σύμφωνα με τις διατάξεις του. Η ειδικότερη
διαδικασία της μετατροπής
ρυθμίζεται με απόφαση
του Υπουργού Γεωργίας, που
εκδίδεται ύστερα από
σύμφωνα γνώμη της ΠΑ.Σ.Ε.ΓΕ.Σ.
Η διάταξη
του δεύτερου εδαφίου
της παραγράφου 1 του άρθρου 63 εφαρμόζεται και στους αναγκαστικούς συνεταιρισμούς, που
μετατρέπονται σε ελεύθερους. Οι
προθεσμίες του εδαφίου
αυτού αρχίζουν από τη
μετατροπή των αναγκαστικών συνεταιρισμών σε ελεύθερους.
3.
Αναγκαστικές συνεταιριστικές οργανώσεις, που δεν συμμορφώθηκαν με την προηγούμενη
διάταξη, διαλύονται με
απόφαση του μονομελούς πρωτοδικείου, μετά από αίτηση της
διεύθυνσης γεωργίας.
4. Οι διατάξεις των άρθρων 21 παρ. 2 και 3 και 48 παρ.
2 του νόμου αυτού εφαρμόζονται αναλόγως στους αναγκαστικούς
συνεταιρισμούς και τις ενώσεις τους που διατηρούνται.
5.
Μέλη των λειτουργούντων
αναγκαστικών συνεταιρισμών διαχειρίσεως ακινήτου συνιδιοκτησίας και κοινής
χορτονομής καθίστανται υποχρεωτικά
όλοι οι ιδιοκτήτες εκτάσεων, τις οποίες
διαχειρίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις
του ν. δ. 11.7.1923 οι συνεταιρισμοί αυτοί, άσχετα με τον τόπο της κατοικίας τους.
6. Με νόμο
είναι δυνατή η σύσταση αναγκαστικών συνεταιρισμών, που αποβλέπουν στην
εκπλήρωση σκοπών κοινής
ωφέλειας ή δημόσιου ενδιαφέροντος ή
κοινής εκμετάλλευσης γεωργικών
εκτάσεων. Η ίση μεταχείριση όσων
συμμετέχουν σε αναγκαστικούς συνεταιρισμούς εξασφαλίζεται»
3. Σύμφωνα με
την άνω διάταξη, οι αναγκαστικοί δασικοί συνεταιρισμοί και οι ενώσεις τους
διατηρούνται και συνεχίζουν να λειτουργούν, σύμφωνα με τις διατάξεις του
ιδρυτικού τους νόμου και του, κατά νομοθετική αυτού εξουσιοδότηση, εκδοθέντος
Βασιλικού Διατάγματος του Ιουνίου 1940.
Γ. Η άνω διάταξη τροποποιείται με το άρθρο 47 του ν.2169/1993, ως εξής :
«1. Οι
αναφερόμενες στην παρ.
2 του παρόντος άρθρου
Αναγκαστικές Συνεταιριστικές Οργανώσεις
διατηρούνται και διέπονται από τους ειδικούς
νόμους που προβλέπουν τη λειτουργία τους. Όπου στους ειδικούς
αυτούς νόμους γίνεται
παραπομπή στην ισχύουσα νομοθεσία
εφαρμόζεται ο παρών νόμος (2169/1993).
2. Οι
Αναγκαστικές αυτές Συνεταιριστικές Οργανώσεις είναι:
α) Οι Συνεταιρισμοί Δασοκτημόνων του α.ν.
1627/1939 (ΦΕΚ 64 Α). β) Οι
Οινοποιητικοί Σάμου του α.ν. 6085/1934 (ΦΕΚ, 85 Α).
γ) Οι
συνεταιρισμοί Μαστιχοπαραγωγών Χίου του α.ν 1390/1938 (ΦΕΚ 364 Α)
δ) Οι
Συνεταιρισμοί Κιτροπαραγωγών του ν. 4878/1931 (ΦΕΚ 54 Α`).
ε) Ο
Συνεταιρισμός Κροκοπαραγωγών του ν. 818/1971 (ΦΕΚ 9 Α`).
στ) Οι
Συνεταιρισμοί διαχειρίσεως ακινήτου συνιδιοκτησίας και κοινής
χορτονομής
του ν. δ. 11.7.1923 (ΦΕΚ 196 Α`).
ζ) Οι
Συνεταιρισμοί Θηραϊκών Προϊόντων
Θήρας και Θηρασιάς
του ν. 359/1947 (ΦΕΚ 144 Α).
3. Το
ποσό της συνεταιρικής
μερίδας των μελών των Αναγκαστικών
Συνεταιριστικών Οργανώσεων, καθορίζεται από το
Καταστατικό τους και
κατά παρέκκλιση των διατάξεων του άρθρου 14 του παρόντος.
4. Μέλη
των Αναγκαστικών Συνεταιρισμών διαχείρισης
ακινήτου συνιδιοκτησίας και
κοινής χορτονομής, καθώς
και των Συνεταιρισμών Δασοκτημόνων
καθίστανται υποχρεωτικά όλοι
οι ιδιοκτήτες ολοκλήρου
ιδανικού μεριδίου ή κλάσματος αυτού. Οι κάτοχοι ολοκλήρου ιδανικού
μεριδίου διαθέτουν τρεις ψήφους
στη Γενική Συνέλευση.5…6… 7. Με προεδρικά διατάγματα, που εκδίδονται,
με πρόταση του Υπουργού Γεωργίας,
είναι δυνατή η μετατροπή
των Αναγκαστικών Συνεταιριστικών
Οργανώσεων, της παρ. 2 του παρόντος, σε ελεύθερους, καθώς επίσης
και η
τροποποίηση του καταστατικού
τους, ύστερα από εισήγηση των ιδίων των
οργανώσεων.
8. Σε
περίπτωση που, σε λειτουργούντες
αναγκαστικούς συνεταιρισμούς
δασοκτημόνων προκύπτει οποτεδήποτε αμφισβήτηση ως προς το
χαρακτηρισμό κάποιους από τους μεριδιούχους ως μέλους του συνεταιρισμού ή ως προς το μέγεθος του μεριδίου ή ως προς τη
μη αναγνώριση και εγγραφή κάποιου μεριδιούχου του αδιαίρετου δάσους ως μέλους
του συνεταιρισμού, αποφαίνεται η γενική συνέλευση του συνεταιρισμού».
Δ. Η άνω διάταξη του άρθρου 47 του ν.2169/1993, διατηρείται ουσιαστικά σε ισχύ με
το άρθρο 39 του νέου συνεταιριστικού νόμου 2810/2000»Αγροτικοί
Συνεταιρισμοί» , ως εξής:
«1. Οι
διατάξεις των άρθρων 31, 44 και 47
του ν. 2169/1993 όπως ισχύει
σήμερα, εξακολουθούν να ισχύουν. `Όπου στους αναφερόμενους στα άρθρα αυτά ειδικούς νόμους γίνεται παραπομπή στην
ισχύουσα νομοθεσία, εφαρμόζεται ο παρών
, όπως κάθε φορά ισχύει (2810/2000).
2. Οι
διατάξεις των άρθρων 14, 16 και 17 του παρόντος, όπως ισχύει, εφαρμόζονται και
στις Αναγκαστικές Συνεταιριστικές Οργανώσεις του άρθρου 47 του Ν. 2169/1993».
Δ. 1. Τον Σεπτέμβριο του έτους 2011,ψηφίζεται ο ν.4015/2011, «Θεσμικό πλαίσιο για του αγροτικούς
συνεταιρισμούς ,τις συλλογικές οργανώσεις και την επιχειρηματικότητα του
αγροτικού κόσμου. Οργάνωση της εποπτείας
του κράτους», ο οποίος επιφέρει σημαντικές μεταβολές στην σύσταση και
λειτουργία των αγροτικών συνεταιρισμών, έναντι του προϊσχύσαντος ν.2810/2000, ο
οποίος είχε θεσπισθεί με γνώμονα τις διεθνείς συνεταιριστικές αρχές και αξίες
που διέπουν τον θεσμό. Ο ν.4015/2011εισάγει την κατάργηση των δευτεροβαθμίων
αγροτικών συνεταιριστικών οργανώσεων, δηλαδή των Ενώσεων Αγροτικών Συνεταιρισμών,
η οποία κατάργηση συντελείται με την αναγκαστική μετατροπή των Ενώσεων
Αγροτικών Συνεταιρισμών σε πρωτοβάθμιους αγροτικούς συνεταιρισμούς, με την
νομική διαδικασία της συγχωνεύσεως όλων των μελών της ενώσεως και την
δημιουργία νέου νομικού προσώπου του Αγροτικού Συνεταιρισμού (ΑΣ).
Της
αναγκαστικής αυτής μετατροπής εξαιρούνται οι
Ενώσεις Αναγκαστικών Συνεταιρισμών, με δυο ειδικότερες προβλέψεις για
τους Αναγκαστικούς Δασικούς Συνεταιρισμούς και τις Ενώσεις τους.
2. Ειδικότερα α) με το
άρθρο 18 παρ.7 του ν.4015/2011 ορίστηκαν τα ακόλουθα :
«Οι
διατάξεις του ν. 2810/2000
εξακολουθούν να ισχύουν ως έχουν πριν από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου για τους δασικούς συνεταιρισμούς, καθώς
και για τις ήδη υφιστάμενες ενώσεις
δασικών συνεταιρισμών και μέχρι την αντικατάσταση τους με ειδικό νόμο».
Και β) με το άρθρο 61 παράγραφος 9 περίπτωση β
υποπερίπτωση στστ) του ν. 4277/2014,
ο οποίος τροποποίησε μεγάλο αριθμό διατάξεων του ν.4015/2011,λόγω κενών και
ασαφειών, ορίστηκε ότι :
«Αγροτικοί
συνεταιρισμοί μέλη ενώσεων Δασικών-Αναγκαστικών Συνεταιρισμών παραμένουν μέλη
των ενώσεων αυτών ,οι οποίες
διατηρούνται ως δασικές σύμφωνα με την παράγραφο 7 του άρθρου 18
(ν.4015/2011).
3. Η τελευταία
διάταξη, ήρθε να επιλύσει την νομική κατάσταση, που είχε δημιουργήσει ο ν.1541/1985,όπως ανωτέρω αναφέρθηκε δηλαδή
ότι αγροτικοί συνεταιρισμοί, που βρίσκονται στην περιφέρεια (νομό) Ένωσης Αναγκαστικών Συνεταιρισμών ,μπορούν να
γίνουν μέλη αυτών. Συνεπώς Ενώσεις Αναγκαστικών Δασικών Συνεταιρισμών , με μέλη
τους και αγροτικούς συνεταιρισμούς, συνεχίζουν να λειτουργούν, σύμφωνα με τα
οριζόμενα στο άρθρο 18 παράγραφος 7 του ν.4015/2011, δηλαδή ως δασικοί
αναγκαστικοί συνεταιρισμοί και ενώσεις αυτών, σύμφωνα όμως με τις διατάξεις του
ν.2810/2000 και όχι βεβαίως του ν.4015/2011,κατόπιν ρητής εξαιρέσεως, που
εισάγει η διάταξη.
4. Βεβαίως η
παραπομπή αυτή στον ν.2810/2000 θεωρείται δικαιολογημένη και επιβεβλημένη, κατά
την άποψή μας, διότι τόσον ο ν.4015/2011
και η μεταγενέστεροι αυτού, μέχρι και τον ισχύοντα 4673/2020, δεν περιέχει διατάξεις, οι οποίες να
αναφέρονται στην λειτουργία Ενώσεων
Αγροτικών Συνεταιρισμών, διότι καταργήθηκαν και δεν επανήλθαν, γεγονός για το
οποίο έχουν δεχθεί οι νόμοι αυτοί σκληρή κρητική από τους μελετητές του
συνεταιριστικού θεσμού, για τον λόγο ότι παραβιάζεται η 7η
συνεταιριστική αρχή της συνεταιριστικής συνεργασίας. Οι αναγκαστικοί
συνεταιρισμοί(πρωτοβάθμιοι) αποτελούν
μέλη Ενώσεων Αναγκαστικών Συνεταιρισμών , οι οποίες λειτουργούν με τις διατάξεις των αναγκαστικών νόμων και
συμπληρωματικά εφαρμόζεται ο ν.2810/2000,ο οποίος διατηρείται για τον
σκοπό αυτό.
5. Ο σκοπός του νομοθέτη, στην ρύθμιση αυτή, είναι να υπαγάγει τους αναγκαστικούς δασικούς
συνεταιρισμούς αλλά και τους ελεύθερους δασικούς συνεταιρισμούς στην
αρμοδιότητα του Υπουργείου Περιβάλλοντος, ενώ μέχρι την ισχύ του ν.4015/2011,
υπήγοντο στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ) , όπως και συνέβη, με την έκδοση νέου νόμου (4423/2016) όπως κατωτέρω αναφέρουμε.
6. Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με την 2012/3.9.2014 εγκύκλιό του,
ξεκαθαρίζει το θέμα, ως εξής: « ….β) Πέραν των αγροτικών συνεταιρισμών, ο νόμος
(4015/2011,όπως ισχύει τροποποιημένος)ενδεικτικά αναφέρει και ορισμένα άλλα
είδη συνεταιρισμών, οι οποίοι θεωρούνται αγροτικοί ,εφόσον δραστηριοποιούνται
στον κλάδο ή σε δραστηριότητες της αγροτικής οικονομίας, όπως οι αλιευτικοί
συνεταιρισμοί, οι κτηνοτροφικοί, οι πτηνοτροφικοί, οι μελισσοκομική, οι
σηροτροφικοί, οι αγροτουριστικοί, οι αγριοβιοτεχνικοί και οι οικοτεχνικοί, παραλείποντας όμως να συμπεριλάβει τους
δασικούς συνεταιρισμούς, τροποποιώντας έτσι την αντίστοιχη διάταξη του
ν.2810/2000.Συνεπώς οι δασικοί συνεταιρισμοί δεν είναι αγροτικοί. Τούτο άλλωστε
προκύπτει από την ρητή διάταξη του άρθρου 18 παρ.7 του ν.4015/2011,σύμφωνα με
την οποία οι δασικοί συνεταιρισμοί και οι ενώσεις δασικών συνεταιρισμών (οι
ενώσεις δασικών συνεταιρισμών κατ΄ εξαίρεσιν διατηρούνται, αντίθετα προς τις
ενώσεις αγροτικών συνεταιρισμών, οι οποίες καταργούνται),παραμένουν και
συνεχίζουν να λειτουργούν, όπως λειτουργούσαν πριν την έναρξη ισχύος του ν.4014/211. Έτσι από
21.9.2011,οι δασικοί συνεταιρισμοί και οι ενώσεις δασικών συνεταιρισμών, είτε
αναγκαστικής μορφής, είτε ελεύθεροι συνεχίζουν να λειτουργούν
σύμφωνα με τις ειδικές διατάξεις των αναγκαστικών νόμων οι αναγκαστικοί, και
συμπληρωματικά με ν. 2810/2000, και οι ελεύθεροι δασικοί με τον ν.2810/2000,
όπως ο νόμος αυτός ίσχυε πριν την τροποποίησή του, για μια μεταβατική περίοδο
δηλαδή, μέχρι να εκδοθεί νέος νόμος, ο οποίος θα ρυθμίζει τα της ιδρύσεως και
λειτουργίας των δασικών γενικά συνεταιρισμών.
Σύμφωνα
με τα ανωτέρω όλοι οι δασικοί συνεταιρισμοί και οι ενώσεις αυτών, οφείλουν να
λειτουργούν όπως λειτουργούσαν και να διεξάγουν αρχαιρεσίες σύμφωνα με τις
διατάξεις του καταστατικού τους, μη επηρεαζόμενοι από τις ρυθμίσεις του ν.
4015/2011, όπως ισχύει. Συνεπώς οι αρχαιρεσίες στους πρωτοβάθμιους δασικούς
συνεταιρισμούς διενεργούνται χωρίς
την παρουσία δικαστικού λειτουργού, ενώ για τις εκλογές των Ενώσεων απαιτείται
η παρουσία δικαστικού λειτουργού. Οι δασικοί Συνεταιρισμοί και οι Ενώσεις
αυτών δεν εγγράφονται στο Μητρώο ΑΣΟ,
αφού εξαιρούνται της εφαρμογής των διατάξεων του ν.4015/2011. Αντίθετα οι
λοιποί αναγκαστικοί συνεταιρισμοί εγγράφονται στο Μητρώο ΑΣΟ, με τους όρους και
τις προϋποθέσεις, που θα ορίσει η Υ.Α, που θα εκδοθεί, λόγω των ειδικών
διατάξεων, που ισχύουν για τους συνεταιρισμούς αυτούς.
Ένα
θέμα, το οποίο δημιουργήθηκε στην πράξη για ένα μικρό αριθμό Ενώσεων, οι οποίες
είχαν μέλη και δασικούς και αγροτικούς συνεταιρισμούς, επιλύεται με την υποπερ.
στστ)της περ. β) της παρ. 9 του άρθρου 61,ν.4277/2014 σύμφωνα με την οποία, οι Ενώσεις Δασικών
-Αγροτικών Συνεταιρισμών, δηλαδή μεικτής μορφής Ενώσεις διατηρούνται ως
δασικές μέχρι την αντικατάστασή τους
με νέο νόμο, σύμφωνα με τα ανωτέρω. Οι αγροτικοί συνεταιρισμοί μέλη των δασικών αυτών Ενώσεων,
παραμένουν μέλη εφόσον το επιθυμούν, άλλως μπορούν να αποχωρήσουν και είτε να
συνεχίσουν την ανεξάρτητη λειτουργία τους, είτε να συγχωνευθούν μεταξύ τους,
δημιουργώντας ένα νέο μεγάλο αγροτικό συνεταιρισμό. Παραμένοντας όμως μέλη των
Ενώσεων Δασικών Συνεταιρισμών, μπορούν να
εξυπηρετούνται από τις δραστηριότητες των Ενώσεων αυτών. Όταν όμως
αποφασίσουν να αποχωρήσουν, λαμβάνουν την ονομαστική αξία της συνεταιριστικής
τους μερίδας, σύμφωνα με τους όρους του καταστατικού της Ενώσεως, στην οποία
είναι μέλη».
Ε. Περαιτέρω
επισημαίνουμε ότι με τον ν.2810/2000,ο οποίος στο άρθρο 1 παράγραφος 1 αυτού,
στα είδη των συνεταιρισμών αναφέρει τους δασικούς συνεταιρισμούς, είχαν ιδρυθεί
και λειτουργούσαν με βάση τις διατάξεις του νόμου αυτού, ελεύθεροι δασικοί
συνεταιρισμοί, κυρίως συνεταιρισμοί
εργασίας ή δασεργατικοί συνεταιρισμοί, με μέλη τους δασεργάτες.
ΣΤ. Στην
συνέχεια ψηφίζεται ο ν.4384/2016, ο οποίος ,
προκειμένου να άρει κάθε πιθανή αμφισβήτηση, ως προς τα ανωτέρω, με το
τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 1 ορίζει : «Οι δασικοί Συνεταιρισμοί και οι Ενώσεις αυτών ,δεν εμπίπτουν στις
διατάξεις του παρόντος νόμου».
Στο δε άρθρο
50 αυτού με τίτλο «Καταργούμενες Διατάξεις» ορίζει τα ακόλουθα : «1. Από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου
καταργούνται:
α) Ο ν. 2810/2000 (Α` 61),
όπως ισχύει.
β) Το άρθρο
31 και η παρ. 7 του άρθρου 47 του ν. 2169/1993 (Α` 149)
και διατηρείται σε ισχύ το άρθρο 44
και οι παράγραφοι 1 έως 6 και 8 του άρθρου 47.
γ) Τα άρθρα
1 έως 4 και 6 έως 16, 18, 19 και 19α του ν. 4015/2011 (Α` 210),
όπως ισχύουν, εκτός από την παράγραφο 2 του άρθρου 14 η οποία καταργείται από
την έναρξη ισχύος της.
δ) Η παρ. 15
του άρθρου 61 του ν. 4277/2014 (Α` 156),
όπως τροποποιήθηκε με την παρ. 4 του άρθρου 57 του ν. 4305/2014 (Α` 237).
ε) Η παρ. 1
του άρθρου 25 του ν. 4315/2014 (Α` 269).
στ) Το άρθρο 1 του ν. 2732/1999 (Α` 154),
όπως ισχύει.
ζ) Η παρ. 5
του άρθρου 62 του ν. 4235/2014 (Α` 32).
η) Κάθε άλλη
διάταξη, γενική ή ειδική, η οποία έρχεται σε αντίθεση ή ρυθμίζει διαφορετικά τα
θέματα που ρυθμίζονται με τις διατάξεις του παρόντος νόμου.2….».
Ζ. Ακολούθως ψηφίζεται ο ν.4423/2016«Δασικές Συνεταιριστικές Οργανώσεις/Αγορά Ηλεκτρισμού-Φυσικού Αερίου/Επιτροπή Διαχείρισης Αφερεγγυότητας κλπ», με τον οποίο ιδρύονται ελεύθεροι δασικοί συνεταιρισμοί εργασίας (ΔΑΣΕ) πρωτοβάθμιοι και Ενώσεις αυτών (όχι ιδιοκτησίας δασών), οι οποίοι δραστηριοποιούνται στις δασικές εργασίες και στη διακίνηση, εμπορία, επεξεργασία και μεταποίηση δασικών προϊόντων. Δασικές εργασίες κατά την έννοια του νόμου είναι οι υλοτομικές εργασίες και οι εργασίες συγκομιδής, οι εργασίες ρητινοσυλλογής και συλλογής εν γένει δευτερευουσών καρπώσεων από τα δάση, οι φυτεύσεις δασικών ειδών, οι κλαδεύσεις, αραιώσεις και οι καθαρισμοί δασών, η κατασκευή κορμοδεμάτων και κλαδοπλεγμάτων, για την προστασία και συντήρηση του δασικού εδάφους, εργασίες για την προστασία και ανάπτυξη της βλάστησης και της αναγέννησης, εργασίες πρόληψης δασικών πυρκαγιών, καθώς και κάθε άλλη δραστηριότητα για την εξυπηρέτηση των σκοπών της δασοπονίας.
Με το
άρθρο 46 του νόμου αυτού με τίτλο
«Αναγκαστικοί Δασικοί Συνεταιρισμοί» και το άρθρο 23
με τίτλο « Μητρώα Δασικών
Συνεταιριστικών Οργανώσεων»
ορίστηκαν τα ακόλουθα :
« (46) 1. Η σύσταση νέων αναγκαστικών δασικών συνεταιρισμών
κατά τις διατάξεις του Α.Ν. 1627/1939 (Α` 64) απαγορεύεται.
2. Ο ως άνω Α.Ν. 1627/1939 ισχύει
περιορισμένα μόνο για τους υφισταμένους αναγκαστικούς δασικούς συνεταιρισμούς,
κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου.
3. Όπου στον Α.Ν. 1627/1939 γίνεται
παραπομπή στην ισχύουσα νομοθεσία που αφορά τους δασικούς συνεταιρισμούς,
εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 47 του Ν. 2169/1993 (Α` 149)
και των νόμων 2810/2000 (Α` 61) και 4015/2011 (Α` 210),
ως ίσχυαν μέχρι την 26.4.2016. Η κατάργηση των ως άνω διατάξεων με το άρθρο 50 του Ν. 4384/2016 (Α` 78),
δεν ισχύει για τους υφιστάμενους αναγκαστικούς δασικούς
συνεταιρισμούς.4…..5…6… 12. Οι διατάξεις
του παρόντος δεν έχουν εφαρμογή επί δασικών συνεταιρισμών που εκμεταλλεύονται
ιδιόκτητα δάση και έχουν συσταθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 2810/2000 ως ίσχυε
μέχρι τις 26.4.2016. Οι συνεταιρισμοί αυτοί εξακολουθούν να διέπονται από τον
ως άνω νόμο και το καταστατικό τους. Η κατάργηση του ως άνω νόμου με το άρθρο 50 του Ν. 4384/2016 (Α` 78) δεν
ισχύει για τους εν λόγω συνεταιρισμούς.
«1.(23) Για την
ενάσκηση της κρατικής αρμοδιότητας και εποπτείας επί των Δ.Α.Σ.Ο. τηρείται σε
ηλεκτρονική μορφή:
Α) «Κεντρικό Μητρώο Δασικών Συνεταιριστικών
Οργανώσεων και Δασεργατών», στη Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης και Προστασίας Δασών
και Αγροπεριβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Υ.Π.ΕΝ.), στο
οποίο καταχωρίζονται οι Δασικές Συνεταιριστικές Οργανώσεις (ΔΑ.Σ.Ε. και
Ε.ΔΑ.Σ.Ε.). Στο Κεντρικό Μητρώο εγγράφεται και η ΠΑ.ΣΥ.ΔΑ.Σ.Ο..
Β) «Περιφερειακό Μητρώο Δασικών
Συνεταιριστικών Οργανώσεων και Δασεργατών», στη Διεύθυνση Δασών του Νομού, στο
οποίο καταχωρίζονται οι πρωτοβάθμιες και δευτεροβάθμιες Δασικές Συνεταιριστικές
Οργανώσεις, των οποίων η έδρα υπάγεται στην περιοχή ευθύνης της.
2. Στα ως άνω
μητρώα εγγράφονται και οι υφιστάμενοι αναγκαστικοί δασικοί συνεταιρισμοί του
άρθρου 46.
3. Με απόφαση
του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας ρυθμίζονται οι προϋποθέσεις και η
διαδικασία εγγραφής στα Μητρώα Δασικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων και
Δασεργατών, οι προϋποθέσεις παραμονής σε αυτά, οι λόγοι διαγραφής από αυτά, τα
αναγκαία στοιχεία καταχώρισης, καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα για την τήρησή
τους. Επίσης, οι σχέσεις κεντρικού και περιφερειακού μητρώου και οι υποχρεώσεις
των αρμόδιων υπηρεσιών».
4. Με την με
Αριθμό ΥΠΕΝ/ΔΔΔ/53724/85 (ΦΕΚ
Β'2398/19.06.2019)με τίτλο : «
Τήρηση του Μητρώου Δασικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων και Δασεργατών
κατ' εφαρμογή του ν. 4423/2016», στο άρθρο 2 παράγραφος 5 αυτής ορίστηκε ότι :
« Υποχρέωση εγγραφής στο Μητρώο έχουν και οι Αναγκαστικοί Δασικοί
Συνεταιρισμοί, του άρθρου 46 του ν.
4423/2016, σύμφωνα με το άρθρο 9 και το ΠΑΡΑΤΗΜΑ II της παρούσας»
Και στο
άρθρο 9 με τίτλο Εγγραφή στο Μητρώο τωνΑναγκαστικών Δασικών Συνεταιρισμών. της
ίδια απόφασης ορίστηκε :
«1. Οι
Αναγκαστικοί Δασικοί Συνεταιρισμοί του άρθρου 46 του ν. 4423/2016 για την
εγγραφή τους στο Μητρώο, σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στο άρθρο 23 του
προαναφερθέντος νόμου, υποβάλλουν
αίτηση προς
στην αρμόδια Διεύθυνση Δασών στην οποία υπάγεται η έδρα τους, προσκομίζοντας τα
στοιχεία του ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ II της παρούσας.
2. Αρμόδια
για την καταχώριση των στοιχείων στο Μητρώο είναι η εκάστοτε Διεύθυνση Δασών».
Η. Τέλος,
ψηφίζεται στις 11.3.2020,ο
νυν ισχύων νόμος για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς 4673/2020 «Αγροτικοί
Συνεταιρισμοί και άλλες διατάξεις», ο οποίος επίσης στο τελευταίο
εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου1 ρητά αναφέρει, ότι οι δασικοί συνεταιρισμοί και οι Ενώσεις τους δεν εμπίπτουν στις
διατάξεις του παρόντος νόμου. Θεωρούμε ότι η διάταξη αποτελεί πλεονασμό
μετά την ψήφιση του ν.4423/2016, με τον οποίο ξεκαθαρίζονται τα θέματα, που αφορούν
στην νομοθεσία που διέπει τους δασικούς συνεταιρισμούς, αναγκαστικούς ή
ελεύθερους ιδιοκτησίας δασών ή εργασίας, καθώς και το Μητρώο στο οποίο
εγγράφονται όλοι οι δασικοί συνεταιρισμοί, που είναι αυτό του Υπουργείου
Περιβάλλοντος και όχι του Υπουργείου Αγροτικής ανάπτυξης και τροφίμων στο
Μητρώο του οποίου εγγράφονται όλοι οι αγροτικοί συνεταιρισμοί, αναγκαστικοί και
ελεύθεροι πλην δασικών Υ.Α 220//2020 (ΥΑ 2206/89750 ΦΕΚ Β 1259 2020):
(Μορφή, περιεχόμενο, διαδικασία τήρησης,
εγγραφής, διαγραφής κ. λ. π από το Μητρώο Αγροτικών Συνεταιρισμών».
Με το άρθρο 37
«Καταργούμενες Διατάξεις» του ιδίου ως άνω νόμου
ορίστηκε ότι : «Με την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου καταργούνται: α)
τα άρθρα 1 έως και 36 και 39 έως και 41 του ν. 4384/2016, όπως ισχύουν, του άρθρου 41 του ν. 4384/2016 καταργούμενου αναδρομικά από τότε που ίσχυσε, ήτοι
από 26.04.2016, β) η παράγραφος
3 του άρθρου 13 του ν. 4492/2017 (Α΄ 156), όπως ισχύει, γ) η υπ’ αριθμ.
2062/132509/25.11.2016 απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
(Β΄ 3938), όπως ισχύει, με την επιφύλαξη της παραγράφου 10 του άρθρου 36 και δ) κάθε άλλη διάταξη, γενική ή
ειδική, η οποία έρχεται σε αντίθεση ή ρυθμίζει διαφορετικά τα θέματα που
ρυθμίζονται με τις διατάξεις του παρόντος νόμου.
Ο άνω νόμος διατηρεί την διάταξη του άρθρου 50 του
ν.4384/2016, προδήλως όπως τροποποιείται με το άρθρο 46 του ν.4423/2016.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ :
Από τις άνω
διατάξεις, προκύπτει με σαφήνεια ότι, η νομοθεσία για τους αγροτικούς
συνεταιρισμούς (ν.4015/2011,4384/2016 και 4673/2020) δεν εφαρμόζεται στους αναγκαστικούς δασικούς συνεταιρισμούς και
στις Ενώσεις αυτών, που έχουν συσταθεί και λειτουργούν σύμφωνα με τον α.ν 1627/1939, «Περί δασικών συνεταιρισμών». και το ΒΔ
της 15/20 Ιουνίου 1940 "περί δασικών Συνεταιρισμών" .Στους συνεταιρισμούς αυτούς εφαρμόζεται ο
βασικός αναγκαστικός νόμος, που τους διέπει και συμπληρωματικά, για όσα θέματα
δεν ρυθμίζονται με τον νόμο αυτό εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν.2810/2000, με βάση τον οποίο
έχουν συνταχθεί τα καταστατικά τους και τροποποιούνται σήμερα. Το θέμα των
αναγκαστικών δασικών συνεταιρισμών και των ενώσεών τους το έχει εξ αρχής
επιλύσει το άρθρο 18 παρ.7 του ν.4015/2011 ,το οποίο διατηρείται σε ισχύ,
παρά τις ατελείς διατυπώσεις του
ν.4384/2016,οι οποίες αναγκάζουν τον νομοθέτη του άρθρου 46 του ν.4423/2016 να προβεί
σε διόρθωση, η οποία επίσης δεν μπορεί να χαρακτηριστεί και απολύτως ορθή,
διότι αρκούσε κάθε φορά η επανάληψη του άρθρου 18 παρ.7 του ν.4015/2011,
σύμφωνα με το οποίο, οι αναγκαστικοί δασικοί συνεταιρισμοί και οι Ενώσεις
αναγκαστικών συνεταιρισμών συνεχίζουν να λειτουργούν σύμφωνα με τον
ν.2810/2000. Οι συνεταιρισμοί αυτοί
υπάγονται στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και εγγράφονται στο
Μητρώο του Υπουργείου αυτού. Συνεπώς σε καμία περίπτωση δεν εφαρμόζεται στους
συνεταιρισμούς αυτούς η ισχύουσα νομοθεσία για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς
και ειδικότερα ο ν.4673/2020, ο οποίος ρητά στο άρθρο 1 «πεδίο εφαρμογής» τους
εξαιρεί της εφαρμογής των διατάξεών του.
Συνεπώς για την προσβολή αποφάσεως γενικής
συνελεύσεως αναγκαστικού δασικού πρωτοβάθμιου συνεταιρισμού και Ενώσεως Αναγκαστικών
Δασικών Συνεταιρισμών εφαρμόζεται η
διάταξη του άρθρου 13 του ν. 2810/2000,σύμφωνα με την οποία: « 1. Απόφαση της γενικής συνέλευσης, η οποία
αντιβαίνει στο νόμο ή στοκαταστατικό, είναι άκυρη.
2. Η
ακυρότητα αποφάσεων κηρύσσεται από το Μονομελές Πρωτοδικείο της
έδρας του
συνεταιρισμού, μετά από αίτηση κάθε μέλους ή τρίτου που έχειέννομο συμφέρον, η
οποία εκδικάζεται κατά τη διαδικασία της εκούσιαςδικαιοδοσίας. Η αίτηση
ασκείται μέσα σε προθεσμία είκοσι (20) ημερώναπό τη λήψη της Απόφασης από τη γενική
συνέλευση και κοινοποιείται στοσυνεταιρισμό.3. Η Απόφαση του Μονομελούς
Πρωτοδικείου υπόκειται σε έφεση.Δικαίωμα άσκησης έφεσης έχει και η εποπτεύουσα
αρχή.Η έφεση ασκείται εντός προθεσμίας δεκαπέντε ( 15) ημερών από
τηνκοινοποίηση της απόφασής του.
Για λόγους πληρότητας του σημειώματος αναφέρουμε ότι , σύμφωνα με την με αριθμό 90/2019 Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, οι αναγκαστικοί δασικοί συνεταιρισμοί, ελέγχονται από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ,διότι εφαρμόζεται σε αυτούς ο ν.2810/2000, ο οποίος εκεί παραπέμπει, παρά το γεγονός ότι εγγράφονται στο Μητρώο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και όχι σε αυτό του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, γνώμη με την οποία δεν συμφωνούμε και τασσόμεθα με την άποψη της μειοψηφίας, διότι βασικό στοιχείου ελέγχου κατ΄ αρχήν όλων των συνεταιρισμών είναι το Μητρώο, στο οποίο αναρτώνται όλα τα διοικητικά και οικονομικά στοιχεία των συνεταιρισμών. Συνεπώς δεν είναι δυνατόν τα στοιχεία να αναρτώνται στο Μητρώο του Εποπτεύοντος Υπουργείου (Διοικητικής Αρχής) και ο έλεγχος να γίνεται από Τρίτη Διοικητική Αρχή, η οποία δεν διατηρεί Μητρώο των ελεγχόμενων. Άλλωστε το Δασικό αντικείμενο έχει πλέον αφαιρεθεί από τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης.
