Θα πρόσεξαν,
ασφαλώς, οι αναγνώστες μας ότι στα
τελευταία τεύχη του περιοδικού
δημοσιεύονται επιστημονικές εργασίες
από ξένους μελετητές για πολύ ουσιαστικά
ζητήματα των συνεταιρισμών. Η μετάφραση
και παρουσίαση αυτών των εργασιών, που
εκπονούνται από προσωπικότητες κύρους
και δημοσιεύονται από τους πλέον ειδικούς
συνεταιριστικούς φορείς, δεν οφείλεται
σε κάποια ξενομανία που μας κατέλαβε
ξαφνικά, αλλά στο γεγονός ότι στην
πατρίδα μας είναι ελάχιστοι οι επιστήμονες
που μελετούν τη συνεταιριστική οικονομία.
Η κατάρρευση του δικτύου των αγροτικών
συνεταιρισμών, έχει αποθαρρύνει πολλούς
επιστήμονες και φορείς από την ενασχόλησή
τους με τους συνεταιρισμούς.
Όμως, ο
συνεταιριστικός θεσμός είναι πολύτιμος,
τόσο οικονομικά όσο και κοινωνικά. Αυτή
η πεποίθηση ωθεί το Ινστιτούτο
Συνεταιριστικών Ερευνών και Μελετών
(ΙΣΕΜ) να συνεχίζει τη διερεύνηση θεμάτων
του θεσμού, με την ελπίδα ότι η σημασία
του θα κατανοηθεί από τους διαμορφωτές
πολιτικής, όσο και από τους άμεσα
ενδιαφερόμενους. Άλλωστε, τα κείμενα
αυτά δείχνουν ότι δεν χρειάζεται να
αυτοσχεδιάζουμε όταν νομοθετούμε για
θέματα που έχουν αναλυθεί και τεκμηριωθεί
διεθνώς προ πολλού από τους πλέον
έγκριτους μελετητές.
Κύρια
θέση στο παρόν τεύχος έχει ο συλλογικός
τόμος που εκδόθηκε από τη Διεθνή
Συνεταιριστική Ένωση (Συμμαχία) και
ερευνά τις διάφορες πτυχές της
Συνεταιριστικής Διακυβέρνησης που
συνεργεί για τη συνεταιριστική
ανθεκτικότητα. Δέκα εργασίες συναποτελούν
τον τόμο, με αναφορές στη διακυβέρνηση
μεγάλων συνεταιρισμών, στη διακυβέρνηση
γεωργικών συνεταιρισμών, συνεταιρισμών
εργαζομένων (Μοντραγκόν, Suma
Wholefoods,
Ένωσης Ταξί του Μάντισον), και
συνεταιριστικών τραπεζών, για τους
ρόλους Προέδρου και Διευθύνοντος
Συμβούλου και για συνεταιρισμούς με
πολλές κατηγορίες ενδιαφερομένων.
Τα
αξιόλογα κείμενα που ακολουθούν έχουν
ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Η παγκόσμια
στατιστική για τους συνεταιρισμούς,
δείχνει ότι οι συνεταιρισμοί διαθέτουν
περιουσιακά στοιχεία ύψους 20
τρισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ και
ετήσιο κύκλο εργασιών 3 τρισεκ. δολαρίων
ΗΠΑ, με την Ευρώπη να πλησιάζει το μισό
του συνόλου αυτών των μεγεθών.
Ο Κώδικας Εταιρικής
Διακυβέρνησης των Γεωργικών Συνεταιρισμών
της Σκωτίας, αποτελεί ένα χρήσιμο
παράδειγμα για τους κανόνες που
εφαρμόζονται για να εξασφαλίζουν
βιώσιμους συνεταιρισμούς.
Τα
παγκόσμια χαρακτηριστικά των Κοινωνικών
Συνεταιρισμών συνιστούν έναν πολύτιμο
οδηγό για την ορθή κατανόηση της φύσης
των Κοινωνικών Συνεταιρισμών, που δεν
παύουν να αποτελούν συνεταιρισμούς,
κατά τους ορισμούς της ICA
και της Σύστασης 193 του ILO,
με ορισμένα συγκεκριμένα διακριτά
χαρακτηριστικά.
Ανάλογης
χρησιμότητας είναι η Παγκόσμια Διακήρυξη
για τους Συνεταιρισμούς Εργαζομένων
της ICA-CICOPA,
που σκιαγραφεί τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά
και τη σημασία τους και προσδιορίζει
τις σχέσεις τους με τρίτους και με το
Κράτος.
Ο Bruno
Roelands
αναφέρεται στις διαδικασίες για τη
διαμόρφωση της Σύστασης 193 του ILO
και τη δυναμική που αποκτήθηκε με την
ενσωμάτωση της Δήλωσης για τη Συνεταιριστική
Ταυτότητα της ICA.
Η Σύσταση αυτή αποτελεί επίτευγμα
αναγνώρισης για τους συνεταιρισμούς,
και θα έπρεπε να αποτελεί οδηγό για τους
νομοθέτες, όπως και τα κείμενα για τους
κοινωνικούς συνεταιρισμούς και τους
συνεταιρισμούς εργαζομένων ανωτέρω.
Ο Φ.
Παναγιωτόπουλος, πρώην Υποδιοικητής
της ΑΤΕ, με μεστό λόγο, σε λίγες σελίδες
συνοψίζει την πονεμένη ιστορία: «Προσφορά,
απαξίωση και διάλυση του θεσμικού
διδύμου Γεωργικοί Συνεταιρισμοί (Γ.Σ.)
- Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος (ΑΤΕ)».
Ο συγγραφέας και ο τίτλος εγγυώνται για
το περιεχόμενο.
Τέλος,
ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει για
την Ελλάδα, το άρθρο του Απ. Λακασά, που
αναφέρεται στις διεξόδους που δημιούργησαν
νέοι και μορφωμένοι πρώην αστοί με την
εγκατάσταση σε αγροτικές περιοχές, όπως
προκύπτει από διδακτορική διατριβή του
Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Στα
Θέματα Νομοθεσίας, η Δικηγόρος Κα Α.
Μητροπούλου, πρώην Νομικός Σύμβουλος
της ΠΑΣΕΓΕΣ, μέλος του Δ.Σ. του ΙΣΕΜ,
παρουσιάζει σχολιασμένο το προτεινόμενο
Σχέδιο Νόμου για τους Δασικούς
Συνεταιρισμούς Εργασίας, υποδεικνύοντας
βελτιώσεις και χαρακτηρίζοντας αυτό
στο σχέδιο βελτιωμένο σε σύγκριση με
τον νόμο για τους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς.
Στη δεύτερη συνεργασία της, αναλύει,
τα χαρακτηριστικά των συνεταιρισμών,
που τους διαφοροποιούν από τις εταιρείες
και αναφέρεται στους λόγους για τους
οποίους, τόσο από τις συνεταιριστικές
Αρχές όσο και από τη νομοθεσία, δεν είναι
δυνατή η κοινή έκφραση και των δύο στην
κορυφή της εκπροσώπησης.
Τα σχόλια που
ακολουθούν, ποικίλλουν. Λόγω της δυστοκίας
συγκρότησης κορυφαίας οργάνωσης των
αγροτικών συνεταιρισμών, πανεπιστημιακοί
καθηγητές και βαθείς μελετητές του
συνεταιριστικού θεσμού, συνιστούν
ενότητα και ανάδειξη στην ηγεσία προσώπων
που θα προαγάγουν τα συμφέροντα των
συνεργαζομένων αγροτών.
Τα δύο τελευταία
σχόλια αναφέρονται στο ύψος της μερίδας
στους συνεταιρισμούς και στο περιεχόμενο
της Κοινωνικής Οικονομίας, όπως ορίζεται
στην Ευρώπη.
Στην
ενότητα «Συνεταιριστικές Οργανώσεις»
έχει επιλεγεί άρθρο της Τ. Γεωργιοπούλου
για τον συνεταιρισμού «Πελεκάνος» των
Πρεσπών. Οι παραγωγοί φασολιών, με την
ίδρυση συνεταιρισμού χωρίς εξωτερική
βοήθεια, έλυσαν το πρόβλημα διάθεσης
του προϊόντος τους και προχωρούν προς
νέες κατευθύνσεις. Οι μεγάλες μερίδες
που έχουν καταβάλει τα μέλη, αποτέλεσε
την αφορμή του σχολίου για το ύψος της
μερίδας στους συνεταιρισμούς.
Η
συνεταιριστική οικογένεια έχασε πρόσφατα
μια σημαντική προσωπικότητα, τον Andre
Herlitzka,
π.
Γενικό Γραμματέα των Copa-Cogeca.
Του αφιερώνουμε λίγα λόγια για τα πολλά
που του οφείλουν οι συνεταιρισμοί και
οι αγρότες της Ευρώπης.
Ο Συντονιστής Έκδοσης
