«Είχε δίκιο εκείνος
που είπε ότι η γεωργία είναι μητέρα και
τροφός των άλλων τεχνών. Όταν όλα πάνε
καλά όλες οι άλλες τέχνες ευημερούν,
όταν όμως αναγκαστικά η γη μένει
ακαλλιέργητη, οι άλλες τέχνες μαραίνονται
και στη στεριά και στη θάλασσα.»
ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ V17
(λόγοι του ΣΩΚΡΑΤΗ στο διάλογο με τον
ΚΡΙΤΟΒΟΥΛΟ)
1) Οι κινητοποιήσεις τον αγροτών έδωσαν την ευκαιρία στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης να προβάλουν τη μοναδικότητα της οικονομικής δραστηριότητας τον αγροτών στην παραγωγή προϊόντων διατροφής. Ωστόσο, η προσφορά των αγροτών δεν περιορίζεται στην παραγωγή ειδών διατροφής. Επεκτείνεται και στη δημιουργία θέσεων εργασίας στους συνδεόμενους με τις δραστηριότητες των αγροτών κλάδους του δευτερογενή και τριτογενή τομέα, όπως (α) οι κλάδοι παραγωγής εισροών (σπόροι, φάρμακα, λιπάσματα, καύσιμα) και κατασκευής γεωργικών μηχανημάτων, (β) οι επιχειρήσεις που προμηθεύονται πρώτες ύλες γεωργικής παραγωγής για συντήρηση (ψυγεία), συσκευασία (συσκευαστήρια), μεταποίηση (εργοστάσια οπωροκηπευτικών, γάλακτος, κρέατος, ξύλου, ελαιουργεία, τυροκομεία, μονάδες επεξεργασίας αλιευμάτων) και (γ) οι φορείς παροχής υπηρεσιών (Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, εργαστήρια ερευνών, γραφεία και εταιρείες γεωτεχνικών, λογιστικά γραφεία, εταιρείες μεταφορών) .
Για
να δοθεί μια εικόνα της έκτασης που
μπορεί να πάρει η δημιουργία θέσεων
εργασίας, αναφέρεται ότι στις ΗΠΑ είχε
παλαιότερα εκτιμηθεί, από τις υπηρεσίες
του Υπουργείου Γεωργίας, ότι σε κάθε
θέση εργασίας στη γεωργία αντιστοιχούν
8 θέσεις στους συνδεόμενους με αυτή
κλάδους. Για τη χώρα μας δεν είναι γνωστή
αντίστοιχη εκτίμηση, οπωσδήποτε η
αναλογία είναι πολύ χαμηλότερη, λόγω
της διαφοράς στο μέγεθος του κλήρου και
στο βαθμό εκσυγχρονισμού των γεωργικών
επιχειρήσεων.
Συνέπεια
της αυξανόμενης εξάρτησης της γεωργίας
από αγοραζόμενες εισροές και υπηρεσίες,
είναι η συρρίκνωση τις άμεσης συμμετοχής
της στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν και
στο ποσοστό συμμετοχής στη συνολική
απασχόληση της οικονομίας. Η συρρίκνωση
αυτή δεν σημαίνει μείωση της σημασίας
της γεωργίας. Αντίθετα, σε συνδυασμό
και με τη διευρυνόμενη προσφορά πρώτων
υλών στις επιχειρήσεις του δευτερογενούς
τομέα, σημαίνει πρόοδο, γιατί οδηγεί
στον εκσυγχρονισμό των γεωργοκτηνοτροφικών
εκμεταλλεύσεων και στην προσαρμογή της
προσφοράς γεωργικών προϊόντων στις
ανάγκες της αγοράς, όπως διαμορφώνονται
στη διάρκεια του έτους και όχι μόνο με
βάση την εποχικότητα της παραγωγής
(διάθεση εκτός από νωπά και κατεψυγμένων
και μεταποιημένων προϊόντων).
Συμπερασματικά,
η συμβολή στη δημιουργία νέων θέσεων
εργασίας και η προσαρμογή της προσφοράς
γεωργικών προϊόντων στη ζήτηση με βάση
τις ανάγκες της κατανάλωσης στη διάρκεια
του έτους, αποτελούν αισιόδοξο μήνυμα
για το μέλλον της γεωργίας.
2) Ο
αριθμός και η ποιότητα των νέων αγροτών
που συμμετείχαν στις κινητοποιήσεις
αποτελούν επίσης αισιόδοξο μήνυμα για
τον μέλλον της ελληνικής γεωργίας. Σε
πολλές συγκεντρώσεις κυριαρχούσαν οι
νέοι αγρότες και παρουσίαζαν τα αιτήματα
τους στα ραδιοτηλεοπτικά μέσα, με λογικά
επιχειρήματα, με σαφήνεια και με άνετο
λόγο.
Η
σταθεροποίηση της παρουσίας των νέων
αγροτών θα σημάνει την αναγέννηση του
πρωτογενούς τομέα και τη θεμελίωσή του
σε βάσεις που θα οδηγήσουν στην οικονομική
και κοινωνική ανύψωση του αγροτικού
κόσμου. Για να σταθεροποιηθεί η παρουσία
των νέων αγροτών στον πρωτογενή τομέα,
θα πρέπει να τους εξασφαλιστούν τα μέσα
που χρειάζονται για να εφαρμόσουν τα
σχέδια τους. Θα πρέπει (α) να ανυψωθεί
και το επίπεδο των Υπηρεσιών, ώστε να
κατανοούν και να κατευθύνουν τους νέους
αγρότες, (β) να υπάρξει, πέρα από τις
επιδοτήσεις για επενδύσεις, επαρκής
χρηματοδότηση με τους ειδικούς όρους
της αγροτικής πίστης, όπως οι όροι αυτοί
περιγράφονται στις σχετικές εγκυκλίους
της πρώην Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδος,
που άσκησε με επιτυχία την αγροτική
πίστη επί 80 και πλέον έτη και (γ) να
αυξηθεί η διαπραγματευτική δύναμη των
αγροτών με συλλογικά σχήματα, ώστε να
εξασφαλίζουν καλύτερους όρους συναλλαγής
με τις επιχειρήσεις μεταποίησης και
εμπορίας των προϊόντων τους, καθώς και
με τις επιχειρήσεις προμήθειας εισροών.
Η σύσταση της ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΕΝΩΣΗΣ ΝΕΩΝ
ΑΓΡΟΤΩΝ είναι πρωτοβουλία προς τη
συλλογική δράση, που μπορεί να οδηγήσει
σε ένα δίκτυο τοπικών και περιφερειακών
σχημάτων συνεργασίας, όπως οι γεωργικοί
συνεταιρισμοί και οι ομάδες παραγωγών.
Υποδείγματα επιτυχημένης οργάνωσης
και λειτουργίας τέτοιων σχημάτων
υπάρχουν στις αναπτυγμένες οικονομίες
τις Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Συμπερασματικά,
οι νέοι αγρότες, παράλληλα με τις δικές
τους προσπάθειες, χρειάζονται και τη
στήριξη της Πολιτείας για να στεριώσουν
στη γεωργία και να διατηρήσουν τη ζωή
στην απομακρυσμένη από τα αστικά κέντρα
ύπαιθρο, όπως έπραξε και η απερχόμενη
γενιά, προς την οποία οφείλονται σεβασμός
και ευγνωμοσύνη.
Φώτης
Παναγιωτόπουλος, πρώην Υποδιοικητής
της πρώην Α.Τ.Ε.
Μάρτιος 2016
