Ένας ιερός οικονομικός και κοινωνικός θεσμός
στην υπηρεσία παραγωγών και καταναλωτών
ΧΡΙΣΤΟΣ Θ. ΚΑΜΕΝΙΔΗΣ
Ομότιμος Καθηγητής Γεωπονίας
Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
1. H ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ
ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥ
Ο Αγροτικός και Καταναλωτικός Συνεταιρισμός (ΑΓΡΟ.ΚΑ.Σ) είναι ένας μεικτός
συνεταιρισμός αγροτών και καταναλωτών, όπου οι αγρότες-μέλη του συνεταιρισμού
διαθέτουν τα προϊόντα τους απευθείας στους καταναλωτές-μέλη του αλλά και σε μη
μέλη.
Ο αγροτοκαταναλωτικός συνεταιρισμός είναι ένας ιδανικός ενιαίος συνεταιρισμός
αγροτών και καταναλωτών για την βελτιστοποίηση του συστήματος της «απευθείας
διάθεσης αγροτικών προϊόντων από τους παραγωγούς στους καταναλωτές», γιατί
συντελεί ουσιαστικά στην ελαχιστοποίηση του συνολικού κόστους διάθεσής τους.
Αυτό συμβαίνει, διότι (1) μηδενίζεται το εμπορικό κέρδος, που γίνεται σε κάθε
εμπορία προϊόντων «χωρίς μεσάζοντες», και (2) ελαχιστοποιούνται τα έξοδα των λειτουργιών
εμπορίας, αφού μειώνονται σημαντικά ο αριθμός και ο χρόνος αξιοποίησης των
διαφόρων λειτουργιών εμπορίας. Έτσι, επωφελούνται στο μέγιστο δυνατό επίπεδο
και οι παραγωγοί και οι καταναλωτές αγροδιατροφικών προϊόντων.
Ο αγροτοκαταναλωτικός συνεταιρισμός
είναι ένα νέο πρότυπο (μοντέλο) συνεταιρισμού με ολιστική θεώρηση των πραγμάτων,
αφού ο σκοπός του είναι να ωφεληθούν ταυτόχρονα όλοι, παραγωγοί και καταναλωτές.
Ο αγροτικός και καταναλωτικός συνεταιρισμός είναι προϊόν έμπνευσης και
δημιουργίας των δύσκολων καιρών, που βιώνουν οι Έλληνες τα τελευταία οκτώ
χρόνια, εξαιτίας της καταστροφικής οικονομικής κρίσης που πλήττει την Ελλάδα.
Ο «Αγροτοκαταναλωτής», διακριτικός
τίτλος του αγροτικού και καταναλωτικού συνεταιρισμού, με την λειτουργία του
επιδιώκει να ωφελήσει ταυτόχρονα και τους παραγωγούς και τους καταναλωτές, διότι
τότε μόνο αναμένεται να επιτευχθεί βιώσιμη αγροτική ανάπτυξη. Αν τα διατροφικά
γεωργικά προϊόντα δεν είναι ποιοτικά και προσιτά στις τιμές τους, τότε δεν θα
μπορούν να τα προμηθευτούν οι καταναλωτές με τα συρρικνωμένα εισοδήματά τους, οπότε
θα μείνουν αρκετά αδιάθετα, τα οποία θα χαλάσουν και δεν θα αποφέρουν
ικανοποιητικό γεωργικό εισόδημα στους παραγωγούς. Παρομοίως, αν οι αγρότες δεν
είναι ικανοποιημένοι με τις γεωργικές τιμές των προϊόντων που έχουν παράγει και
διαθέτουν, τότε δεν θα επιτύχουν ικανοποιητικό γεωργικό εισόδημα και γι’αυτό ή
δεν θα συνεχίσουν καθόλου την παραγωγή αυτών των προϊόντων τους ή αν
συνεχίσουν, θα είναι σε χαμηλότερα επίπεδα. Η συνέπεια θα είναι οι καταναλωτές
να έχουν πλημμελή διατροφή και δυσμενή επίπτωση στην υγεία τους. Επομένως,
πρέπει να είναι ικανοποιημένοι και οι παραγωγοί και οι καταναλωτές των
διατροφικών αγροτικών προϊόντων. Ακριβώς σ’ αυτό αποσκοπεί η δημιουργία και η
λειτουργία του αγροτικού και καταναλωτικού συνεταιρισμού.
2.
Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΚΑΙ
ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥ
Ο Αγροτικός και Καταναλωτικός Συνεταιρισμός είναι
δημιούργημα της αληθινής αγάπης του ανθρώπου προς τον συνάνθρωπό του και του
αλληλοσεβασμού του μόχθου τους και της υγείας τους.
Η εκπληκτική και συγκινητική συνεργασία, φιλία,
αδελφοσύνη και αλληλεγγύη που αναπτύχθηκε ανάμεσα στους παραγωγούς και τους καταναλωτές το δεκαήμερο
2-12 Μαρτίου 2012 που λειτουργούσαμε καθημερινά το
σύστημα της «Απευθείας Διάθεσης των Αγροτικών Προϊόντων από τους Παραγωγούς
στους Καταναλωτές», τόσο μέσα στον χώρο του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης
(ΑΠΘ) την πρώτη εβδομάδα (2-8 Μαρτίου 2012), όσο και στην συνέχεια (9 Μαρτίου
2012 και ύστερα) στην κοινή πλατεία Θεάτρου Δάσους και Ζωολογικού Κήπου
Θεσσαλονίκης, στους χώρους στάθμευσης του Καυτατζογλείου Σταδίου και του
Ιβανώφειου Γηπέδου Μπάσκετ αποτέλεσε για τον συγγραφέα του άρθρου αυτού την
πηγή έμπνευσης της ιδέας δημιουργίας ενός κοινού συνεταιρισμού παραγωγών και
καταναλωτών, του «Αγροτοκαταναλωτικού Συνεταιρισμού». Σ’αυτόν τον συνεταιρισμό θέλαμε
και βλέπαμε οι παραγωγοί να σέβονται την υγεία και τη ζωή των καταναλωτών και
να εκτιμούν το συρρικνωμένο εισόδημά τους και οι καταναλωτές να τιμούν τον
μόχθο και να ανταμείβουν τις θυσίες των αγροτών που παράγουν και διαθέτουν τα
διατροφικά εκείνα προϊόντα που χρειάζονται για να καλύψουν τις ανάγκες
διατροφής τους.
Αν και η ιδέα δημιουργίας του αγροτικού και καταναλωτικού
συνεταιρισμού γεννήθηκε πολύ ενωρίς, στις 12-3-2012, εντούτοις η υλοποίησή της
αναβλήθηκε για τρία (3) χρόνια περίπου, για να γίνει πρώτα αξιολόγηση της
λειτουργικότητας των Αγροτικών Αγορών (Αγορών Παραγωγών), όπου εφαρμοζόταν το
σύστημα της «απευθείας διάθεσης των αγροτικών προϊόντων από τους παραγωγούς
στους καταναλωτές» και βάσει αυτής να γίνουν οι ανάλογες προσαρμογές στον
αγροτοκαταναλωτικό συνεταιρισμό, ώστε να λειτουργήσει αποδοτικότερα.
Η
περαιτέρω καθυστέρηση δημιουργίας του συνεταιρισμού οφείλεται στην μακροχρόνια
αποχή των δικηγόρων Θεσσαλονίκης από τα δικαστικά τους καθήκοντα. Όταν άρχισαν
να λειτουργούν, υπεβλήθη η σχετική αίτηση για την έγκριση του Καταστατικού του
Αγροτικού και Καταναλωτικού Συνεταιρισμού στο Ειρηνοδικείο Θεσσαλονίκης, το
οποίο και εγκρίθηκε στις 24 Ιουνίου 2016.
3. Η ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΤΟΥ
ΑΓΡΟΤΟΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥ
Η φυσιογνωμία του αγροτικού και καταναλωτικού συνεταιρισμού είναι
απολύτως μη
κερδοσκοπική. Επιδιώκει να μεγιστοποιήσει τα οφέλη του τόσο στους
παραγωγούς όσο και στους
καταναλωτές με το ελάχιστο κόστος.
Η αποστολή του είναι κοινωνική, είναι ωφελιμιστική, είναι ανθρωπιστική.
Οι άνθρωποι που
πρωτίστως υπηρετούνται, οι αγρότες, είναι ο αδύναμος κρίκος της
Χώρας, οι πλείστοι των οποίων
είναι μικροί και απροστάτευτοι, αν και το έργο
τους είναι σημαντικότατο, δηλαδή να προμηθεύουν
τους καταναλωτές με αγαθά
πρώτης ανάγκης, αγαθά επιβίωσης, αγνά, αυθεντικά, υγιεινά. Γι’αυτό
πρέπει να
τους στηρίζουμε όλοι για να γίνει η διατροφή μας και η ζωή μας καλύτερη.
Στον αγροτικό και καταναλωτικό συνεταιρισμό οι αγρότες είναι ο ένας
πυλώνας του. Ταυτόχρονα
όμως έχει και δεύτερο πυλώνα, τους καταναλωτές, όλους
τους υπόλοιπους πολίτες της Χώρας, οι
οποίοι είναι όχι μόνο καταναλωτές των
αγροτικών προϊόντων αλλά και παραγωγοί των υπολοίπων
αγαθών και υπηρεσιών, που
χρειάζονται όλοι οι άνθρωποι για να καταστήσουν την ζωή τους
πληρέστερη και
καλύτερη.
Γι’ αυτό, ο αγροτοκαταναλωτικός συνεταιρισμός πρέπει να έχει την
καλύτερη δυνατή οργάνωση
και την αποδοτικότερη δυνατή λειτουργία για να
επωφεληθούν τα μέγιστα και οι παραγωγοί και οι
καταναλωτές-μέλη του
συνεταιρισμού αλλά και η υπόλοιπη Κοινωνία της Χώρας.
4. Ο ΣΚΟΠΟΣ
ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΟΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥ
Ο κύριος σκοπός της
δημιουργίας του Αγροτικού και Καταναλωτικού Συνεταιρισμού «Ο ΑΓΡΟΤΟΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗΣ»
είναι να λειτουργήσει το σύστημα της «Απευθείας Διάθεσης των Αγροτικών
Προϊόντων από τους Παραγωγούς στους Καταναλωτές» κατά τον ασφαλέστερο,
αποτελεσματικότερο και δικαιότερο τρόπο, για να μεγιστοποιηθούν τα οφέλη του ταυτόχρονα
και στους παραγωγούς και στους καταναλωτές.
Ο συνεταιρισμός αυτός
αναμένεται να λειτουργήσει καλύτερα, γιατί συμβάλει ουσιαστικά στην ανάπτυξη
και σφυρηλάτηση της συνεργασίας, της φιλίας, της αδελφοσύνης και της
αλληλεγγύης μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών, ώστε: (1) οι παραγωγοί να
σέβονται την υγεία και να συναισθάνονται την οικονομική δυσκολία των
καταναλωτών, παράγοντας και προμηθεύοντάς τους ποιοτικότερα και φθηνότερα
διατροφικά αγροτικά προϊόντα και (2) οι καταναλωτές να τιμούν τον μόχθο και να
ανταμείβουν τις θυσίες των παραγωγών, οι οποίοι παράγουν εκείνα τα προϊόντα
(είδη και ποικιλίες) που επιθυμούν και χρειάζονται οι καταναλωτές.
Η
απευθείας διάθεση των αγροτικών προϊόντων από τους παραγωγούς στους
καταναλωτές, θα συντελέσει σημαντικά στη μεγιστοποίηση των ωφελειών των παραγωγών
και των καταναλωτών, γιατί έτσι το κόστος διάθεσής τους μειώνεται δραστικά,
διότι το εμπορικό κέρδος μηδενίζεται, αφού δεν παρεμβάλλεται κανένας μεσάζοντας
στην όλη διακίνηση των αγροτικών προϊόντων των παραγωγών-μελών του
Συνεταιρισμού και οι δαπάνες εμπορίας τους μειώνονται σημαντικά, αφού κάποιες
λειτουργίες εμπορίας δεν πραγματοποιούνται καθόλου (π.χ. το χονδρεμπόριο) και
κάποιες άλλες περιορίζονται πολύ (π.χ. η συσκευασία).
Αυτήν τη μείωση του
κόστους εμπορίας των αγροτικών προϊόντων την επωφελούνται τόσον οι
παραγωγοί-μέλη του συνεταιρισμού, επιτυχαίνοντας υψηλότερες τιμές πώλησης
(γεωργικές τιμές) από εκείνες που τους έδιναν οι μεσάζοντες, όσον και οι
καταναλωτές-μέλη του, αγοράζοντας τα προϊόντα αυτά απευθείας από τους
παραγωγούς – μέλη σε χαμηλότερες τιμές (λιανικές τιμές) από εκείνες στις οποίες
τα αγόραζαν από τα πολυκαταστήματα ή τα μανάβικα ή άλλους φορείς.
5. ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΟΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥ
α) Τα οφέλη των αγροτών
Τα
κυριότερα οφέλη του αγροτικού και καταναλωτικού συνεταιρισμού για τους
παραγωγούς είναι τα εξής:
1.
Επαυξάνεται η βεβαιότητα των
παραγωγών για τη διάθεση των προϊόντων τους
2.
Ελαχιστοποιείται ο χρόνος από τη
συγκομιδή των αγροτικών προϊόντων ως τη διάθεσή τους στους καταναλωτές
(1) Μειώνεται η φύρα των προϊόντων, δηλαδή η απώλεια βάρους τους, αφού
για μικρότερο χρονικό διάστημα έχουν υποστεί αφυδάτωση με την λειτουργία της
διαπνοής που εξακολουθεί να έχει ο καρπός ενός φυτού, ακόμη και μετά την
αποκοπή του από αυτό.
(2) Μειώνεται το κόστος συσκευασίας των
αγροτικών προϊόντων, γιατί δεν απαιτούνται ιδιαίτερα απαιτητικές συσκευασίες,
αφού δεν θα παραμείνουν μέσα στη συσκευασία για μεγάλο χρονικό διάστημα, διότι
η διάθεσή τους στους καταναλωτές μέλη του συνεταιρισμού γίνεται σχετικά
συντομότερα.
(3) Μειώνεται το κόστος αποθήκευσης, αφού ελαχιστοποιείται ο χρόνος από
τη συγκομιδή των προϊόντων από τους
παραγωγούς-μέλη ως τη διάθεσή τους στους καταναλωτές – μέλη του συνεταιρισμού.
(4) Μειώνεται το συνολικό κόστος
μεταφοράς των
αγροτικών προϊόντων, διότι μειώνονται πολύ οι μετακινήσεις τους σε διάφορες
αγορές, αφού ο συνεταιρισμός πραγματοποιεί την αγορά του σε ορισμένο τόπο, όπου
προσέρχονται οι καταναλωτές-μέλη του συνεταιρισμού αλλά και μη μέλη για να
προμηθευτούν τα προϊόντα αυτά.
3.
Μειώνεται το κόστος εμπορίας, διότι (1) μηδενίζεται το εμπορικό
κέρδος, αφού παραμερίζονται οι μεσάζοντες, (2) δεν πραγματοποιούνται κάποιες
λειτουργείες εμπορίας, (3) χρησιμοποιούνται φθηνότερα υλικά συσκευασίας και (4)
δεν καταστρέφονται προϊόντα αφού διατίθενται γρηγορότερα.
4. Επιτυχαίνονται υψηλότερες γεωργικές
τιμές πώλησης των προϊόντων τους, διότι δεν αφαιρούνται κέρδη μεσαζόντων, αφού δεν υπάρχουν.
5. Πωλούν μεγαλύτερες ποσότητες
προϊόντων, λόγω
καλύτερης ποιότητας και χαμηλότερων τιμών διάθεσής τους στους καταναλωτές.
6. Πληρώνονται αμέσως οι παραγωγοί και έτσι οι τιμές τους είναι
πραγματικές και όχι πλασματικές.
7. Αποκτούν άμεση ρευστότητα χρημάτων,
αφού οι καταναλωτές
τους πληρώνουν αμέσως.
8. Αυξάνεται το γεωργικό εισόδημα των
παραγωγών, αφού
αυξάνεται και η τιμή και η ποσότητα πώλησης των προϊόντων τους.
9. Διαπιστώνονται καλύτερα οι
προτιμήσεις των καταναλωτών, με την προσωπική επικοινωνία των παραγωγών με τους
αγοραστές-καταναλωτές των προϊόντων τους.
10. Εξασφαλίζουν έγκαιρη και άτοκη
χρηματοδότηση από τους καταναλωτές, όποτε έχουν προαγορές και προκαταβολές στην αγορά των
προϊόντων τους.
β) Τα οφέλη των καταναλωτών
Οι σπουδαιότερες ωφέλειες που
αποκομίζουν οι καταναλωτές-μέλη του αγροτικού και καταναλωτικού συνεταιρισμού από
την απευθείας αγορά των διατροφικών αγροτικών προϊόντων από τους παραγωγούς-μέλη
του ίδιου συνεταιρισμού είναι οι εξής:
1. Αγοράζουν τα προϊόντα σε χαμηλότερες τιμές, διότι δεν επιβαρύνονται με κέρδη
μεσαζόντων, αφού δεν υπάρχουν.
2. Αγοράζουν μεγαλύτερες ποσότητες προϊόντων με τα ίδια χρήματα, διότι τα
προμηθεύονται φθηνότερα.
3. Αυξάνεται το πραγματικό εισόδημα των
καταναλωτών, διότι με τα ίδια χρήματα προμηθεύονται τώρα μεγαλύτερες
ποσότητες από κάθε προϊόν, αφού τα αγοράζουν φθηνότερα απευθείας από τους
παραγωγούς.
4. Προμηθεύονται καλύτερης ποιότητας διατροφικά αγροτικά προϊόντα, διότι τα προμηθεύονται αμέσως με
την συγκομιδή τους.
5. Μεγιστοποιείται η βιολογική αξία των
αγροτικών προϊόντων, γιατί είναι φρέσκα.
6. Καταναλώνουν ανόθευτα και αυθεντικά ελληνικά αγροτικά προϊόντα, αφού τα προμηθεύονται απευθείας από
τους Έλληνες παραγωγούς-μέλη του ίδιου συνεταιρισμού.
7. Βελτιώνεται η διατροφή των καταναλωτών, γιατί είναι καλύτερα ποιοτικά.
8. Προστατεύεται και προάγεται η υγεία των καταναλωτών, γιατί είναι καλύτερα ποιοτικά και
περισσότερα ποσοτικά.
9. Διαβιβάζουν καλύτερα τις προτιμήσεις τους οι καταναλωτές στους
παραγωγούς.
10. Διασφαλίζεται
συνεχής ροή των προϊόντων στους καταναλωτές.
γ) Τα οφέλη του Κράτους
Τα κυριότερα οφέλη του αγροτικού και
καταναλωτικού συνεταιρισμού για το Κράτος είναι τα εξής:
1. Αυξάνεται η εγχώρια αγροτική
παραγωγή για να
ανταποκριθεί στην αυξημένη ζήτηση των αυθεντικών ελληνικών αγροτικών προϊόντων,
που είναι ποιοτικότερα και φθηνότερα.
2. Μειώνονται οι εισαγωγές αγροτικών
προϊόντων, γιατί
αυξάνεται η ζήτηση και η κατανάλωση των ομοειδών ελληνικών αγροτικών προϊόντων,
αφού οι καταναλωτές τα αγοράζουν απευθείας από τους παραγωγούς φθηνότερα και σε
καλύτερη ποιότητα.
3. Αυξάνεται η απασχόληση στη γεωργία για να αυξηθεί η παραγωγή των ζητουμένων
εγχώριων αγροτικών προϊόντων και να ικανοποιήσει την αυξημένη ζήτησή τους.
4. Αυξάνεται η
παραγωγικότητα εργασίας.
Αυτό
συμβαίνει, γιατί βελτιώνεται η υγεία των εργαζόμενων, που οφείλεται στην
πληρέστερη και ποιοτικότερη διατροφή τους, λόγω της δυνατότητας προμήθειας
καλύτερης ποιότητας τροφίμων και σε χαμηλότερες τιμές
5. Αυξάνεται το
γεωργικό και εθνικό εισόδημα της Χώρας διότι αυξάνεται η αγροτική παραγωγή καθώς και η αξία της
αγροτικής παραγωγής, αφού οι γεωργικές τιμές είναι συγκριτικά υψηλότερες στην
απευθείας διάθεση των αγροτικών προϊόντων.
6. Προάγεται ο
ανταγωνισμός στο λιανεμπόριο τροφίμων, διότι οι λιανεμπορικές επιχειρήσεις τροφίμων για να
διατηρήσουν τους πελάτες τους και να μη χάσουν σε πωλήσεις και κέρδη,
προβαίνουν σε: (1) μειώσεις των τιμών πώλησης των προϊόντων που διαθέτουν και (2) εντατικοποιούν τη διαφήμισή τους από το ραδιόφωνο, την τηλεόραση, τις
εφημερίδες, τα περιοδικά και τα ειδικά αυτοτελή ενημερωτικά φυλλάδια.
7. Προάγεται η οικονομική ανάπτυξη της Χώρας,
αφού αυξάνεται τόσο το γεωργικό εισόδημα, όσο και η απασχόληση στη γεωργία.
8. Μειώνεται ο τιμάριθμος διότι
μειώνονται οι τιμές καταναλωτή, δηλαδή ο τιμάριθμος ή «δείκτης τιμών
καταναλωτή», που αφορά τις τιμές ορισμένων βασικών αγαθών και υπηρεσιών, όπως
π.χ. είναι τα τρόφιμα, τα ποτά, ο ρουχισμός, το ενοίκιο, η εκπαίδευση, η
θέρμανση κ.ά.. Η μείωση αυτή του τιμάριθμου, προκαλείται κυρίως από τη μείωση
των τιμών των τροφίμων, λόγω της απευθείας διάθεσής τους από τους παραγωγούς
στους καταναλωτές.
9. Μειώνονται οι Κρατικές Δαπάνες
Κοινωνικής Πρόνοιας,
διότι διαφυλάσσεται καλύτερα η υγεία τους, αφού η διατροφή τους είναι
πληρέστερη και ποιοτικότερη. Γι’ αυτό, δεν χρειάζονται άλλο την Κρατική Μέριμνα
και συνεπώς μειώνονται οι Δαπάνες Κοινωνικής Πρόνοιας του Κράτους.
6. ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΟΥ
ΑΓΡΟΤΟΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥ
α) Το έργο
του Διοικητικού Συμβουλίου
Η διοίκηση του αγροτικού και καταναλωτικού
συνεταιρισμού, όπως και κάθε άλλου είδους συνεταιρισμού, ασκείται από το
Διοικητικό Συμβούλιο. Η διαφορά είναι ότι ο συνεταιρισμός αυτός απαρτίζεται από
δύο διαφορετικές κατηγορίες μελών, τους παραγωγούς και τους καταναλωτές. Αυτοί
με απλή θεώρηση των πραγμάτων, έχουν αντικρουόμενα συμφέροντα. Όμως,
λαμβάνοντας υπόψη την υφιστάμενη πραγματικότητα στη Χώρα μας και την αποστολή
και το έργο της κάθε κατηγορίας μελών του συνεταιρισμού, δηλαδή των παραγωγών
και των καταναλωτών, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι έχουν συγκλίνοντα συμφέροντα
και κοινούς στόχους. Ο κυριότερος απ’ αυτούς είναι η σμίκρυνση του «Ανοίγματος της
Ψαλίδας Τιμών» (ΑΨΤ), δηλαδή η μείωση του κόστους εμπορίας των αγροτικών
προϊόντων, ώστε να επωφεληθούν ταυτόχρονα και οι δύο. Οι παραγωγοί να επιτύχουν
υψηλότερες γεωργικές τιμές και οι καταναλωτές να αγοράσουν τα προϊόντα αυτά σε
χαμηλότερες λιανικές τιμές. Αυτόν τον στόχο θα τον επιτύχουν αποτελεσματικότερα
με τον ενιαίο συνεταιρισμό αγροτών και καταναλωτών, τον «Αγροτικό και Καταναλωτικό Συνεταιρισμό».
β) Σύνθεση
και εκλογή Διοικητικού Συμβουλίου
Για να υπάρχει σύμπνοια και αποτελεσματική
συνεργασία μεταξύ των παραγωγών και των καταναλωτών, μελών του συνεταιρισμού,
είναι καλό να υπάρχουν ισάριθμα μέλη αγροτών και καταναλωτών στο Διοικητικό
Συμβούλιο του συνεταιρισμού.
Ένας δόκιμος αριθμός μελών σε έναν
Αγροτοκαταναλωτικό Συνεταιρισμό μπορεί να είναι έντεκα (11) ή δύο λιγότερα ή
δύο περισσότερα, ανάλογα με τον συνολικό αριθμό των μελών που έχει ο
συνεταιρισμός αυτός.
Σε ένα ενδεκαμελές Δ.Σ. του αγροτοκαταναλωτικού
συνεταιρισμού, η σύνθεση μπορεί να είναι
(1) Παραγωγοί:
πέντε (5) μέλη
(2) Καταναλωτές:
πέντε (5) μέλη
(3) Γεωπόνος:
ένα (1) μέλος
Τα δέκα (10) μέλη «παραγωγοί-καταναλωτές του Δ.Σ. εκλέγονται
από την γενική συνέλευση του συνεταιρισμού. Το ενδέκατο μέλος του Δ.Σ., ο γεωπόνος ορίζεται από το Γεωτεχνικό
Επιμελητήριο Ελλάδας (κεντρικό ή περιφερειακό) μέσα σε ένα μήνα. Η κύρια
αποστολή του γεωπόνου-μέλους του Δ.Σ. είναι ο μακροσκοπικός ποιοτικός έλεγχος
των διατροφικών αγροτικών προϊόντων που διαθέτουν οι παραγωγοί στις ορισμένες
αγορές, τοποθεσίες και ημερομηνίες, που καθορίζει ο συνεταιρισμός.
Το ψηφοδέλτιο
είναι ενιαίο και οι υποψήφιοι καταγράφονται σε δύο χωριστούς πίνακες, των
παραγωγών και των καταναλωτών. Τα μέλη ψηφίζουν ως πέντε (5) μέλη, είτε όλοι
παραγωγοί, είτε όλοι καταναλωτές ή συνδυασμός αυτών. Εκλέγονται οι
πλειοψηφήσαντες πέντε παραγωγοί και πέντε καταναλωτές, ανεξάρτητα από τον
αριθμό των ψήφων που πήραν.
7 7. ΟΙ ΝΟΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ
ΚΑΙ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΩΝ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΩΝ
Εάν υπήρχε ένας κοινός νόμος για την σύσταση και λειτουργία κάθε είδους
συνεταιρισμού, όπως ήταν ο νόμος 602/1915 περί Συνεταιρισμών, τότε θα
χρησιμοποιούνταν αυτός ο νόμος για την δημιουργία και την λειτουργία του
Αγροτοκαταναλωτικού συνεταιρισμού.
Όμως, από τις 12-6-1979 που δημοσιεύτηκε ο πρώτος ειδικός
αγροτοσυνεταιριστικός νόμος, ο νόμος 921/1979 «περί Γεωργικών Συνεταιρισμών»,
από τότε ως σήμερα όλοι οι αγροτικοί συνεταιρισμοί ιδρύονται βάσει ειδικού
γεωργοσυνεταιριστικού νόμου. Αρχικά με τον νόμο αυτόν και αργότερα με άλλους,
αφού συχνά άλλαζαν, με τις αλλαγές των κυβερνήσεων. Έτσι, ως σήμερα έχουν
συσταθεί και λειτουργήσει έξι (6) διαφορετικοί νόμοι για τους αγροτικούς
συνεταιρισμούς, οι οποίοι είναι οι εξής: (1) 921/1979, (2) 1541/1985, (3)
2169/1993, (4) 2810/2000, (5) 4015/2011 και (6) 4384/2016.
Οι καταναλωτικοί και όλοι οι άλλοι αστικοί συνεταιρισμοί συνέχιζαν να
δημιουργούνται με τον νόμο 602/1915 έως και το 1986, οπότε δημοσιεύτηκε ο
πρώτος ειδικός νόμος για τους αστικούς συνεταιρισμούς, ο νόμος 1667/1986
«Αστικοί Συνεταιρισμοί», που δημοσιεύτηκε στις 6-12-1986. Από τότε ισχύει ο
νόμος αυτός και βάσει αυτού δημιουργούνται όλα τα είδη των αστικών
συνεταιρισμών, όπως είναι οι καταναλωτικοί συνεταιρισμοί.
Ο αγροτοκαταναλωτικός συνεταιρισμός, ο οποίος είναι ένας μεικτός
συνεταιρισμός αγροτών και καταναλωτών, δηλαδή ένα είδος συνδυασμού αγροτικού
συνεταιρισμού και καταναλωτικού συνεταιρισμού, μπορεί να συσταθεί είτε (1)
βάσει του ισχύοντος νόμου για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς, που είναι τώρα ο
νόμος 4384/2016, είτε (2) βάσει του ισχύοντος νόμου για τους αστικούς
συνεταιρισμούς, που είναι ο νόμος 1667/1986.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Helm, F.C.
(1968). The Economics of Cooperative Enterprise. The University of London
Press.
Καμενίδης, Χρ. (2016). Συνεταιρισμοί,
Εκδόσεις Κυριακίδη, 3η έκδοση, Θεσσαλονίκη.
Κλήμης, Α.Ν. (2006). Οι Συνεταιρισμοί στην Ελλάδα. Τόμος Έκτος: Οι Μεγάλοι Νεότεροι
Συνεταιριστές Θεόδωρος Τζωρτζάκης (1892-1971). Δίκτυο ΚΑΠΑ, Αθήνα
Κολύμβας, Ν. (1988). Συνεταιριστικά (Ελληνικά και Διεθνή), Αγροτικές
Συνεταιριστικές Εκδόσεις (ΑΣΕ).
Παπαγεωργίου Κ. (2015). Βιώσιμη
Συνεταιριστκή Οικονομία - Θεωρία και Πρακτική, Εκδόσεις Σταμούλη, Αθήνα.
Τζωρτζάκης, Ο. (1980). Συνεργατισμός (Από την
εφαρμογή στην Ελλάδα). Εκδόσεις Συνεργασία, Ξάνθη.
