Το επιστημονικό
(γεωπονικό) πόνημα τής Ομότιμης
Καθηγήτριας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου
Αθηνών και εκλεκτής συναδέλφου Ισαβέλλας
Γιδαράκου, με τίτλο "Γεωργία και γεωργικά συστήματα στον Κόσμο" κυκλοφόρησε από τις «Εκδόσεις Γρηγόρη». Η κα
Γιδαράκου, που υπηρέτησε στο εν λόγω
Ίδρυμα για πολλά χρόνια και διακρίθηκε
για τον υπέρμετρο ζήλο της στα ερευνητικά
της αντικείμενα και στα ακαδημαϊκά της
καθήκοντα, αλλά και για την αφειδώλευτη
προσφορά της στους φοιτητές/τριές της, με
το σύγγραμμά της αυτό έρχεται να καλύψει
ένα τεράστιο κενό που υπήρχε στην ελληνική
βιβλιογραφία.
Μία έκδοση στις γεωπονικές επιστήμες, η οποία έλειπε μέχρι σήμερα. Εδώ ισχύει το «κάλλιο αργά παρά ποτέ». Και φυσικά αξίζουν συγχαρητήρια στη συνάδελφο κα Γιδαράκου που τόλμησε το όλο εγχείρημα και κατάφερε να δώσει στο αναγνωστικό κοινό μια υπέροχη πραγματεία και η οποία μας εισάγει στις μεθόδους και στους τρόπους της γεωργικής παραγωγής διαχρονικά και μέχρι σήμερα. Η απουσία από την ελληνική γεωπονική
βιβλιοθήκη ενός σοβαρού πονήματος στον
χώρο της «Συγκριτικής Γεωργίας» ήταν
εμφανής για πολλές δεκαετίες, καθώς έλειπε
η ανασκόπηση της Διεθνούς Βιβλιογραφίας,
σε ό,τι αφορά τα «Γεωργικά Συστήματα» ανά
τον κόσμο. Γι αυτό και πιστεύω ότι η τωρινή
εκδοτική προσπάθεια τής συναδέλφου, που
είναι γνώστρια του αντικειμένου σε βάθος
και με μακρόχρονη διδακτική εμπειρία,
αποτελεί αληθινή «όαση» στην έρημο των
γεωπονικών-επιστημονικών εκδόσεων
των Παραγωγικών Συστημάτων (Farming
Systems), όπως αυτά εξελίχθηκαν ιστορικά
και έφθασαν στη σημερινή τους μορφή.
Το όλο έργο τής κας Γιδαράκου
περιλαμβάνει επτά κεφάλαια, ενώ στο τέλος
παρατίθεται ένα εκτενές παράρτημα χαρτών
και εικόνων, το οποίο έρχεται να βοηθήσει
τον αναγνώστη στη διαμόρφωση καλύτερης
εικόνας για τα Γεωργικά Συστήματα στον
Πλανήτη. Για κάθε κεφάλαιο, η βιβλιογραφία
είναι επαρκέστατη και δίδεται με τη μορφή
υποσημειώσεων, ενώ στο τέλος του
συγγράμματος δίδεται και το σύνολο των
βιβλιογραφικών αναφορών. Όπως φαίνεται
ξεκάθαρα, η συγγραφέας εξήντλησε
κυριολεκτικά το σύνολο της διεθνούς
βιβλιογραφίας για το συγκεκριμένο γνωστικό
αντικείμενο των γεωπονικών επιστημών.
Το χαρακτηριστικό αυτό του νέου και
σπουδαίου επιστημονικού πονήματος,
δηλαδή της ολοκληρωμένης διεθνούς
βιβλιογραφίας, κάποιος συνάδελφος που
γνωρίζει τη συγγραφέα, όπως ο γράφων,
θα το ανέμενε οπωσδήποτε, δεδομένου ότι
η κα
Γιδαράκου, κατά τη μακρά ακαδημαϊκή
της πορεία, διακρίθηκε για την ολοκλήρωση
κάθε ερευνητικού και συγγραφικού της
έργου, καθώς πίστευε (και πιστεύει)
στην επιστημονική λεπτομέρεια και στη
συμβολή των συναδέλφων της στη διεθνή
επιστημονική κοινότητα.
Ξεκινώντας, η συγγραφέας, από τις
απαρχές της Γεωργίας και της διαμόρφωσης
των Γεωργικών Συστημάτων, τονίζει με
έμφαση τη σημασία της πρώτης γεωργικής
επανάστασης, ενώ περιγράφει και τα πρώτα
(πρώιμα) Γεωργικά Συστήματα, καθώς και τον
τρόπο διάδοσής τους στην Ευρώπη, αρχής
γενομένης από τη νεολιθική εποχή. Ιδιαίτερη
αναφορά γίνεται για την Προβιομηχανική
Γεωργία στην Ευρώπη, τα συστήματα
καλλιέργειας σ΄αυτήν και τις αναδιαρθρώσεις
του ιδιοκτησιακού καθεστώτος.
Η δεύτερη γεωργική επανάσταση με τις
τεχνολογικές αλλαγές, αποτελεί ξεχωριστό
κεφάλαιο, που μας οδηγεί από την κλειστή
αγροτική-οικιακή οικονομία στη γεωργία τής
αγοράς στις διάφορες χώρες. Ακολουθεί
η Ευρωπαϊκή Γεωργία, από τις τελευταίες
δεκαετίες του 19ου αιώνα και μέχρι τον Β’
Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι άξονες ανάπτυξης και
ο μετασχηματισμός των αγροτικών δομών, αλλά και η Γεωργία από την οικονομική
κρίση του 1930 και μέχρι τον Πόλεμο,
απασχολούν έντονα την κα
Γιδαράκου.
Η τρίτη γεωργική επανάσταση και
η Γεωργία των τελευταίων εβδομήντα
χρόνων, με την εκβιομηχάνισή της και
τους παράγοντες της αγροβιομηχανικής
ολοκλήρωσής της, «γεμίζουν» το ιστορικό
«παζλ» της συγγραφέως, ώστε να αφεθεί
κατόπιν στην ανάπτυξη των γεωργικών
συστημάτων στη Δυτική Ευρώπη, στον
νέο κόσμο, αλλά και ιδιαίτερα στη
Μεσογειακή Ζώνη. Και ενώ θα μπορούσε
εδώ να σταματήσει και να σκεφθεί πως
ολοκλήρωσε το έργο της, η κα
Γιδαράκου
αφιερώνει πολύ χρόνο και κόπο για
να δώσει τη Γεωργία και τα Γεωργικά
Συστήματα των Χωρών της Κεντρικής και
Ανατολικής Ευρώπης (των πρώην χωρών
του υπαρκτού σοσιαλισμού). Η απόπειρα
αυτή και η προσπάθεια τής συναδέλφου
είναι πολύ σοβαρή και το εγχείρημά της
δύσκολο, καθώς θέλει να δώσει «το πριν
και το μετά». Και φυσικά, το επιτυγχάνει
με έναν ξέχωρο – δικό της τρόπο, στο 7ο
και τελευταίο κεφάλαιο του συγγράμματός
της. Γίνεται, μάλιστα, αναλυτική και σαφής
στον λόγο της, για τον μετασχηματισμό της
Γεωργίας των χωρών αυτών από τα τέλη
της δεκαετίας του 1980 και μετά, φθάνοντας
μέχρι και την ένταξη ορισμένων από αυτές
στην Ευρωπαϊκή Ένωση και δίδοντας την
εικόνα της σημερινής τους Γεωργίας.
Οι τριακόσιες (300) και πλέον
βιβλιογραφικές αναφορές τής ελληνικής
και κυρίως τής διεθνούς βιβλιογραφίας, η
βαθειά γνώση και η μακρά εμπειρία τής κας
Ισαβέλλας Γιδαράκου, καθώς και ο μεστός
λόγος της, που πάντοτε τη διέκρινε και τη
διακρίνει, αποτυπώνονται εναργέστατα στο
σύγγραμμά της «Γεωργία και Γεωργικά
Συστήματα στον κόσμο». Της αξίζουν τα
θερμά μας συγχαρητήρια και η από καρδιάς
ευχή μας: «να συνεχίσει να δημιουργεί και
να παράγει επιστημονικό έργο· και τώρα,
που βρίσκεται στην αφυπηρέτηση!». Το
έχουν ανάγκη οι Γεωπονικές Επιστήμες. Το
έχει, όμως, μεγαλύτερη ανάγκη η χώρα μας!
Και μάλιστα σήμερα περισσότερο από ποτέ
άλλοτε!
